Δεξιό «Ποτάμι», εφεδρεία του Ραχόι

Θα μπορούσε να λέγεται και Ποτάμι το κόμμα των Πολιτών που έκανε την εμφάνισή του στις τοπικές εκλογές της Ανδαλουσίας στην Ισπανία προσπαθώντας να μαζέψει τις ψήφους απογοήτευσης που φεύγουν από την ισπανική Δεξιά.

της Ειρήνης Κοσμά, εφημ. "Πριν"

Η χαλαρή ψήφος ανέδειξε τον νικητή των περιφερειακών εκλογών στην Ανδαλουσία της Ισπανίας: Ό,τι δεν πέτυχαν οι Podemos (Μπορούμε) απέναντι στους σοσιαλιστές το πέτυχαν οι Ciudadanos (Πολίτες) απέναντι στους δεξιούς, αλλά και απέναντι στο ίδιο το κόμμα του Πάμπλο Ιγκλέσιας. Το Κόμμα των Πολιτών συγκέντρωσε τους αγανακτισμένους του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος, που είδαν το ποσοστό τους να βυθίζεται στα τάρταρα, ανακόπτοντας ταυτόχρονα το ρεύμα των Podemos, για τους οποίους ισχυρίζονται ότι είναι νέοι αλλά με παλιές ιδέες.

Οι Ciudadanos δηλώνουν ότι έχουν μοντέλο τη Δανία, τη στιγμή που καταλογίζουν στον Ιγκλέσιας ότι έχει ως πρότυπο τη Βενεζουέλα και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Τείνουν χείρα φιλίας σε επενδυτές, με τα στελέχη τους να κάνουν αναφορές στην αξία της επιχειρηματικότητας και ταυτόχρονα κατηγορούν τους Podemos για αδυναμία να προσφέρουν ρεαλιστικές λύσεις.

Με την πρώτη εκλογική τους παρέμβαση –εκτός Καταλονίας, από όπου προέρχονται– διέψευσαν όσους ανέμεναν εκτίναξη των Podemos, οι οποίοι πάντως κατάφεραν να βρεθούν στην τρίτη θέση. Επίσης, συνέβαλαν ώστε οι σοσιαλιστές (PSOE) να εξασφαλίσουν καθαρή νίκη. Ενώ μεγάλη χαμένη, εκτός από τη δεξιά (Λαϊκό Κόμμα) του Ραχόι, ήταν η Ενωμένη Αριστερά (IULV-CA), που πλήρωσε, μεταξύ άλλων, τη συμμετοχή της στην προηγούμενη τοπική κυβέρνηση.

Η ήττα για την παράταξη του δεξιού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι διά χειρός Πολιτών αποτελεί προπομπό των βουλευτικών εκλογών του Νοεμβρίου. Χαρακτηρίστηκε μάλιστα αρχή της πανωλεθρίας για το κυβερνών κόμμα, το ποσοστό του οποίου κατακρημνίστηκε από το 40% στο 26,7%. Οι σοσιαλιστές της Σουσάνα Ντίας συγκέντρωσαν 35,4% και οι Podemos πήραν 14,8%, τριπλασιάζοντας το ποσοστό τους, σε σχέση με τις ευρωεκλογές.

Παρόλο που στο κόμμα του Πάμπλο Ιγκλέσιας έκαναν λόγο για ιστορικό βήμα, παραδέχτηκαν ότι δεν ήταν και τόσο μεγάλο, σε σχέση με τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί. Πολλοί δεν δίστασαν να δείξουν ευθέως τους Ciudadanos, στην ανάλυση του αποτελέσματος. Πολλοί από τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους της δεξιάς κυβέρνησης κατευθύνθηκαν προς το μέρος τους, χαρίζοντάς τους ποσοστό 9,2%. Επιπλέον, κέρδισαν πολλούς αγανακτισμένους στην Ανδαλουσία, στους οποίου επένδυαν πολιτικά οι Podemos. Σημειώνεται ότι τα ποσοστά ανεργίας στην περιοχή ξεπερνούν τον υψηλότατο μέσο όρο ολόκληρης της χώρας.

Με νεαρό επικεφαλής, ο οποίος είναι γνωστός μόνο στο 65% των Ισπανών, οι Πολίτες κατάφεραν να κερδίσουν εννέα έδρες στην τοπική Βουλή, πείθοντας ότι αποτελούν εναλλακτική. Οι δημοσκοπήσεις, σε εθνικό επίπεδο, τους δίνουν ήδη διψήφια ποσοστά.

Αντίθετα, το κακό σενάριο επιβεβαιώθηκε για την Ενωμένη Αριστερά της Ανδαλουσίας, η οποία έπεσε στις 5 έδρες από 12, στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση μετά τη σύμπραξη με τους σοσιαλιστές στην απερχόμενη κυβέρνηση.

Το PSOE από την πλευρά του εμφανίζεται ικανοποιημένο, παρόλο που δεν έχει τον απόλυτο έλεγχο της Βουλής. Αφενός κέρδισε καθαρά τη μάχη. Αφετέρου, σε όσους περίμεναν καλύτερο αποτέλεσμα, δεδομένης της οικονομικής συγκυρίας, απαντούν ότι κατάφεραν να κρατήσουν τις δυνάμεις τους και να περιορίσουν τις διαρροές προς το Podemos.

Στο στρατόπεδο Ραχόι, έκδηλη είναι η απογοήτευση για τις διαρροές.«Ηταν πολύ χειρότερα από ό,τι περιμέναμε» δήλωσε ο ισπανός υπουργός Εξωτερικών Χοσέ Μανουέλ Γαρθία Μαργάγιο, ενώ παρόμοιες δηλώσεις έκαναν και άλλα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος. «Είναι ένα αποφασιστικό βήμα για την αλλαγή που χρειάζεται η Ισπανία»,δήλωσε ο επικεφαλής των ισπανών σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ.

«Το Λαϊκό Κόμμα έχει πολύ σοβαρό πρόβλημα. Μπορεί αυτή να ήταν η αρχή μιας πανωλεθρίας» σημείωσε ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Σεβίλης Φερνάντο Αλβάρες. «Υπήρχαν πολλοί αγανακτισμένοι ψηφοφόροι του Λαϊκού Κόμματος, που είχαν κουραστεί από τις πολιτικές της κυβέρνησης, τη λιτότητα και την κρίση, αλλά έως τώρα δεν είχαν εναλλακτική λύση και προσέφεραν στο Λαϊκό Κόμμα δίχτυ ασφαλείας. Με την εμφάνιση των Ciudadanos αυτό εξαφανίστηκε, πρόσθεσε.

To Λαϊκό Κόμμα έχασε μισό εκατομμύριο ψήφους, ωστόσο ο Ραχόι είχε φροντίσει προεκλογικά να ξεκαθαρίσει ότι, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, δεν πρόκειται να επηρεάσει την πολιτική του. Η δεξιά εφημερίδα Α Μπε Σε σημείωνε ιδιαίτερα το άλλο μεγάλο ζητούμενο για το πολιτικό σύστημα: «Ο δικομματισμός διατηρείται» έγραψε, με δεδομένο ότι PSOE και Λαϊκό Κόμμα ελέγχουν τις 80 από τις 109 έδρες του τοπικού κοινοβουλίου.
Η επόμενη μέρα στην Ανδαλουσία παραμένει κρίσιμη, δεδομένου ότι η νικήτρια των εκλογών, Σουσάνα Ντίαθ πρέπει να σχηματίσει κυβέρνηση.
Ο ηγέτης του PSOE και αρχηγός της Αντιπολίτευσης Πέδρο Σάντσεθ θα επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει τη νίκη του κόμματος στην Ανδαλουσία, για να προβάλει στο εκλογικό σώμα την εικόνα του πρωθυπουργού εν αναμονή. Και μπορεί το Podemos να μην του έκανε τη ζημιά που αρκετοί περίμεναν, όμως η Ανδαλουσία έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία δεν βρίσκονται σε απόλυτη αντιστοιχία με όσα συμβαίνουν στην υπόλοιπη χώρα.

Ο Ραχόι καλείται να διαχειριστεί την ήττα και να πείσει ότι έρχονται καλύτερα αποτελέσματα, ενόψει τoυ επόμενου εκλογικού ραντεβού στις 24 Μαΐου, στις δημοτικές εκλογές. Εκεί θα φανεί αν ο νέος πολιτικός φορέας, οι Ciudadanos,θα κεφαλαιοποιήσουν τη δυναμική εκλογική παρέμβασή τους, διεκδικώντας ρόλο ρυθμιστή στις πολιτικές εξελίξεις, ή αν τα κέρδη τους θα περιοριστούν σε περιφερειακό επίπεδο.

Οι προσεχείς εκλογικές αναμετρήσεις είναι εξαιρετικά κρίσιμες και για την Αριστερά: θα φανεί αν καταφέρνει να ερμηνεύσει τα μηνύματα δυσαρέσκειας για τη μετριοπαθή στάση της απέναντι στην αντιλαϊκή επίθεση που με εμμονή υπερασπίζεται η πολιτική ηγεσία της χώρας. Μια στάση που οδηγεί ολοένα περισσότερους ψηφοφόρους στην αγκαλιά νεοσύστατων σχηματισμών με ουδέτερο προφίλ και χαλαρή ατζέντα και στερεί από την κοινωνία τη δυναμική της πολιτικής ανατροπής.