''Δημοκρατία'' υπό μαύρο πέπλο

Γιάννης Ελαφρός, αριστερό blog
 

Το μαύρο που έπεσε στα κανάλια της κρατικής τηλεόρασης το βράδυ της Τρίτης πάει ασορτί με το μαύρο που έχει πέσει στις ζωές μας, στην εργασία, στην παιδεία, στην υγεία, στις ελευθερίες. Αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους της απρόσμενης αντίδρασης του κόσμου, που βρέθηκε στο πλευρό των εργαζόμενων στην ΕΡΤ από το πρώτο βράδυ. Το τσεκούρι στην ΕΡΤ είναι η συνέχεια του τσεκουριού στους μισθούς και στις συντάξεις. Το λουκέτο στην ΕΡΤ έρχεται να συμπληρώσει και να επεκτείνει τα λουκέτα σε μεγάλες βιομηχανίες και επιχειρήσεις, τα χιλιάδες λουκέτα σε μικρομάγαζα. Να γιατί ο λαός είδε σαν δική του υπόθεση το κλείσιμο της ΕΡΤ, γεγονός που δεν δικαιολογείται από τα πεπραγμένα του κρατικού – κυβερνητικού καναλιού (παρά τις φωτεινές εξαιρέσεις).

Αλλά το αποκρουστικό μαύρο στις οθόνες δεν έρχεται μόνο από όσα πέρασε ο λαός μας μέχρι τώρα. Έρχεται από το μέλλον. Εκφράζει την βασική τάση του πολιτικού συστήματος, στην εποχή της βαθιάς δομικής κρίσης του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, για το πέρασμα σε ένα άλλο τύπο διακυβέρνησης, σε μια δημοκρατία υπό αναστολή και υποθήκη, σε ένα σύγχρονο αστικό κοινοβουλευτικό ολοκληρωτισμό, αυτό που όλο και περισσότεροι χαρακτηρίζουν «χούντα»! Αυτή η βαθύτερη τάση και ανάγκη για μια βαθιά και ποιοτική (όχι απλά ποσοτική αύξηση του αυταρχισμού και της καταστολής) αντιδραστική και αντιδημοκρατική μετάλλαξη του συνόλου του πολιτικού συστήματος εκφράζεται στο «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» του Σαμαρά για την ΕΡΤ. Δεν πρόκειται για εκτροπή, που θα επανέλθει «από μόνη της», αλλά για κράτος έκτακτης ανάγκης κατά του εχθρού λαού που έχει την τάση να μονιμοποιηθεί, εάν δεν ανατραπεί από την ταξική πάλη. Πρόκειται για μια τάση που έγκαιρα και εύστοχα έχουν υπογραμμίσει και έχουν προειδοποιήσει γι’ αυτή οι δυνάμεις του ΝΑΡ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (αλλά και πιο πρόσφατα, βλέπε Απόφαση 2^ης Συνδιάσκεψης ΑΝΤΑΡΣΥΑ και Θέσεις της Π.Ε. για το 3^ο Συνέδριο του ΝΑΡ).

Σε ένα τέτοιο μαύρο πολιτικό περιβάλλον, που βεβαίως αποτελεί το κατάλληλο θερμοκήπιο για την παραπέρα ανάπτυξη της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής, θα αναδιαταχθεί και το μέτωπο της ενημέρωσης. Θα προσαρμοστεί ακόμα περισσότερο στην τάση σκοταδισμού, προληπτικής καταστολής και λογοκρισίας όχι μόνο κάθε διαφορετικής φωνής, αλλά και εκείνων των ειδήσεων που δεν εξυπηρετούν το σύστημα. Η εικόνα της Τρίτης 11 Ιούνη στις 11:30 το βράδυ ήταν πολλαπλά αποκαλυπτική: Όταν η κυβέρνηση είχε κατεβάσει τον διακόπτη και έριχνε στο σκοτάδι την ΕΡΤ, σε ένα γεγονός που κέρδισε τα πρωτοσέλιδα σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο, τα ιδιωτικά κανάλια συνέχιζαν να μεταδίδουν τις αηδίες τους, χωρίς να δείξουν τίποτα! Απλά, το συγκλονιστικό που συνέβαινε, δεν υπήρχε! Αυτή θα είναι η πολυφωνία και ο πλουραλισμός της ιδιωτικής τηλε-ασυδοσίας του μέλλοντος, με συμπλήρωμα μια μικρή ΕΡΤ δεκανίκι της παραπληροφόρησης. Όπως στην Τουρκία, που ο κόσμος φωνάζει για τα ιδιωτικά κανάλια – πιγκουίνους, τα οποία την ώρα που γινόταν χαμός στο δρόμο (κοσμογονία από την μια, θύελλα καταστολής από την άλλη) αυτά μετέδιδαν ντοκιμαντέρ για το πως πηδιούνται οι …πιγκουίνοι!

Είναι εντυπωσιακό και πολύ χρήσιμο το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι και η νεολαία στην Ελλάδα συνειδητοποίησαν μέσα από την εμπειρία τους πόσο σημαντικό είναι το μέτωπο της ενημέρωσης. Σημαντικό για τους αγώνες τους και για τη δημοκρατία εν γένει. Τα ΜΜΕ σήμερα έχουν αναδειχθεί σε έναν από τους πιο κρίσιμους και χρήσιμους τομείς για τη σταθερότητα του συστήματος. Όχι μόνο για να περάσει η προπαγάνδα, αλλά για να λειτουργεί ως ενεργή πλατφόρμα δημιουργίας συναίνεσης ή καθυπόταξης – αδρανοποίησης των μαζών. Εύστοχα έχουν χαρακτηριστεί τα «ιδεολογικά τανκς» της νέας εποχής, το μεγάλο όπλο του συστήματος που βρίσκεται μάλιστα μέσα σε κάθε σπίτι και παρεμβαίνει με χιλιάδες τρόπους. Αποτελούν βασική πλευρά του επιχειρηματικού υπερκράτους, όπως σημείωνε ο Κώστας Τζιαντζής. Ο κομβικός χαρακτήρας των ΜΜΕ για την εγκαθίδρυση της σύγχρονης απολυταρχίας δεν αμφισβητείται. Το θέμα είναι να αμφισβητηθεί και τελικά να αναιρεθεί η κυριαρχία των αστικών ΜΜΕ στο χώρο της πληροφόρησης.

Γιατί όμως επέλεξε τώρα ο Σαμαράς και η συμμορία της φασίζουσας λογικής που τον περιβάλλει να προχωρήσει στο τσεκούρι στην ΕΡΤ και μάλιστα με αυτό τον προκλητικό τρόπο; Ο πρώτος λόγος είναι ότι η τρικομματική κυβέρνηση έχει πλέον σαφή εικόνα ότι το πρόγραμμα του τρίτου μνημονίου που εφαρμόζει τείνει σε πλήρη εκτροχιασμό και πως σύντομα θα βρεθεί μπροστά στην ανάγκη για νέα ακόμα πιο σκληρά μέτρα. Το ΔΝΤ μίλησε για χρηματοδοτικό κενό 4,6 δισ. για το 2014, οι ιδιωτικοποιήσεις δεν προχωρούν αφήνοντας τρύπα σχεδόν 2 δις. στον προϋπολογισμό του 2013, η ΔΕΠΑ – ΔΕΣΦΑ βούλιαξαν στο βάλτο των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, η ύφεση και η ανεργία ξεπερνούν προς το αρνητικότερο τις προβλέψεις και όλα δείχνουν ότι το αργότερο το φθινόπωρο θα πρέπει να παρθούν μέτρα πρωτοφανούς σκληρότητας, ακόμα και για την βάρβαρη εποχή που ζούμε. Όταν η κυβέρνηση Σαμαρά κλείνει με το πάτημα ενός κουμπιού την ΕΡΤ, γιατί να λυπηθεί τον Ευαγγελισμό (ή ένα άλλο μεγάλο νοσοκομείο), ένα πανεπιστήμιο, 1.000 σχολεία και βεβαίως μερικές δεκάδες μικρούς οργανισμούς του δημοσίου; Ο παρανοϊκός δολοφόνος με το πριόνι, δεν θα σταματήσει μπροστά σε τίποτα… Όσο για την ένταση των αντιδραστικών μέτρων αυτή φαίνεται από το άνοιγμα της συζήτησης για απελευθέρωση των πλειστηριασμών και σε σπίτια πρώτης κατοικίας για μικρά χρέη προς το δημόσιο, ενώ έχει ήδη πέσει στο τραπέζι η αρπαγή των τραπεζικών καταθέσεων (τον δρόμο άνοιξε η Κύπρος). Άρα οι Σαμαράς και σία προβάρουν το μόνο τρόπο που αυτή η πολιτική μπορεί να επιβληθεί.

Το δεύτερο στοιχείο είναι ο Σαμαράς και το επιτελείο της ΝΔ επιδιώκουν να αναδειχθούν στον κύριο πολιτικό εκφραστή αυτής της βαθύτερης αντιδραστικής ανάγκης, περιορίζοντας δραστικά τους κεντροαριστερούς συμμάχους τους (ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ) και προσπαθώντας να δείξουν ότι μπορούν να παίξουν αυτοί το βασικό αντιδραστικό ρόλο, χωρίς να χρειάζεται μια ισχυρή και «αυτόνομη» Χρυσή Αυγή. Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι κονταίνοντας τους Βενιζέλο – Κουβέλη ο Σαμαράς δεν έχει με ποιον να κυβερνήσει, καθώς το ολοένα και πιο πιθανό ενδεχόμενο συνεργασίας της ΝΔ με τους φασίστες της Χρυσής Αυγής (με αποκαθαρμένο τμήμα ή με το όλον τους) δεν είναι ακόμα ώριμο. Αξίζει εδώ να υπογραμμιστεί ότι ένα τέτοιο πολιτικό περιβάλλον, άγρια αντεργατικού και επίσημου εκφασισμού, βοηθάει την Χ.Α. να αναπτύξει την επιρροή της.

Ο Σαμαράς, έχοντας στην ουσία εξασφαλίσει στην μυστική συνάντηση της Κυριακής 9 Ιούνη τη συναίνεση Βενιζέλου – Κουβέλη για την καρατόμηση της ΕΡΤ, προχώρησε στο γκεμπελικό διάγγελμα Κεδίκογλου και στον ξαφνικό θανατο της ΕΡΤ, ελπίζοντας ότι με μια λογική σοκ και δέους θα πάγωναν οι αντιδράσεις. Από κει και πέρα η τρόικα εσωτερικού θα μπορούσε να διαχειριστεί τις αντιθέσεις της και να βρει την ισορροπία. Την προοπτική αυτή χάλασε ένας απρόσκλητος επισκέπτης: η αντίδραση των εργαζομένων της ΕΡΤ και του λαϊκού παράγοντα. Αφενός, η απόφαση των εργαζομένων στην ΕΡΤ για κατάληψη του ραδιομέγαρου και εκπομπή του δικού τους προγράμματος σε πείσμα της κυβερνητικής απόφασης (ανεξάρτητα ότι δυστυχώς δεν ανετράπηκε η ιεραρχία στο πρόγραμμα της ΕΡΤ, αποτελεί ένα δείγμα της επίδρασης της ριζοσπαστικοποίησης του κινήματος στην Ελλάδα, που επιδρά και σε χώρους όπως η ΕΡΤ). Αφετέρου και κυρίως, η έκρηξη λαϊκής οργής, από τις πρώτες ώρες (το πρώτο βράδυ στην Αγία Παρασκευή, αλλά και όσα συγκλονιστικά ακολούθησαν θα μείνουν αξέχαστα σε όσους τα έζησαν) και αμείωτα μέχρι σήμερα, που μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε συνολικό πολιτικό αγώνα για το δικαίωμα στην ενημέρωση, στη δημοκρατία, στην ελευθερία, στη ζωή, με όρο την ανατροπή της σύγχρονης χούντας κυβέρνησης – ΕΕ – ΔΝΤ, της αντεργατικής αντιδραστικής πολιτικής και της κυβέρνησης που την υλοποιεί, της βάρβαρης επίθεσης του κεφαλαίου συνολικά. Είναι αυτή η ασύμμετρη, σε πρώτο επίπεδο, αντίδραση (που συμπυκνώνει και φέρνει στο προσκήνιο την καταδίκη συνολικά της κυρίαρχης πολιτικής), που έχει δυσκολέψει απελπιστικά τα παιχνίδια των Σαμαρά – Βενιζέλου – Κουβέλη. Μια αντίδραση που δεν έμεινε σε συμβολικό επίπεδο ή σε μια 24ωρη απεργία τουφεκιά στον αέρα, αλλά έχει διάρκεια, κλιμάκωση και πανελλαδική διάσταση, ενώ έχει μετατρέψει ήδη το ραδιομέγαρο σε ένα κέντρο αγώνα και την υπόθεση της ΕΡΤ σε ένα εφαλτήριο αντεπίθεσης του κινήματος.

Οι εξελίξεις αυτές έδειξαν ποιος είναι (και πολύ περισσότερο ποιος μπορεί να γίνει) ο αποφασιστικός παράγοντας που θα κρίνει τις εξελίξεις. Το μαζικό εργατικό και λαϊκό κίνημα, στο βαθμό που ανασυγκροτείται σε πολιτικά ανατρεπτικό και κινηματικά απειλητικό υποκείμενο. Οι μάχες θα κριθούν στους δρόμους και όχι στη βουλή και στους διαδρόμους.

Ρίξε κόκκινο στη νύχτα - Η ΛΑΪΚΗ ΕΚΡΗΞΗ

Την Τρίτη 11 Ιούνη το βράδυ, μπροστά στα σκαλιά του ραδιομέγαρου, ήταν η πρώτη φορά στα τρία φλεγόμενα χρόνια της πάλης κατά της βάρβαρης επίθεσης του κεφαλαίου, ΕΕ και ΔΝΤ, που ανέμιζαν δίπλα – δίπλα οι σημαίες του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΜΕ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του ΕΠΑΜ, του αντιεξουσιαστικού χώρου και άλλων. Αν και δεν έλειπε η χροιά του «κομματικού πλασαρίσματος» μπροστά σε μια κάμερα κομμένη μεν, αλλά που όλοι καταλάβαιναν ότι «κατέγραφε ιστορία», το βασικό ήταν η τάση που έρχεται από τα κάτω για ένα πανίσχυρο μέτωπο ανατροπής της επίθεσης. Γιατί η μαχόμενη – αγωνιζόμενη Αριστερά, πέρα από τις προγραμματικές της διαφορές, δεν ενώθηκε ποτέ (ούτε θα ενωθεί) σε κοινοβουλευτικά σχέδια ή σε διαχειριστική προοπτική, αλλά συσπειρωνόταν στις μεγάλες μάχες, στα «Πολυτεχνεία» (τα «μικρά» ή τα μεγάλα), σε κάθε απεργία, που έχει το άρωμα της εξέγερσης.

Το δεύτερο στοιχείο που ήρθε στο προσκήνιο είναι η εκρηκτική συνάντηση του εργατικού κινήματος και του κοινωνικού προβλήματος, με το μέτωπο της δημοκρατίας και των ελευθεριών, της πληροφόρησης και αντιπληροφόρησης. Πόσο δυναμικά ξεπηδά η λάβα της οργής και της απόγνωσης που υπάρχει στην κοινωνία, κάθε φορά που ανοίγει μια ρωγμή στην πολιτική επιφάνεια. Γι’ αυτό κάποιοι δεν ήθελαν να ανοίξει το μέτωπο με την απεργία των καθηγητών. Κι εδώ φαίνεται πόσο σημαντικό είναι το δέσιμο του κοινωνικού με το πολιτικό, του συνολικού αντικαπιταλιστικού αγώνα για τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, που πλήττονται με τον πιο δραματικό τρόπο στην εποχή μας.

Ανεξάρτητα από το εάν η κυβέρνηση αντέξει σε αυτή τη στιγμή, έχει μπει σε πορεία φθοράς. Ας σκεφτούμε ότι πριν από δύο εβδομάδες συζητούσαμε για το success story του Σαμαρά και το εάν ισχύει ή όχι. Ποιος τα θυμάται τώρα αυτά; Αλλά το πληγωμένο θηρίο γίνεται πιο επικίνδυνο. Πολύ περισσότερο όταν η αντιδραστική στροφή είναι η βασική τάση του συστήματος, για να περάσει η βάρβαρη επίθεση και η συνολική καπιταλιστική ανασυγκρότηση. Στις σημερινές συνθήκες τίθεται ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη για μια Αριστερά και ένα κίνημα ετοιμοπόλεμα, ικανά να συγκρουστούν και να νικήσουν. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η αντικαπιταλιστική και επαναστατική Αριστερά ευρύτερα, όχι μόνο αποτελούν ένα πρόπλασμα της Αριστεράς που απαιτεί η εποχή μας, αλλά μπορούν και πρέπει να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και συγκρότησή της.