Για μια ΕΡΤ που θα ανήκει στον λαό και τις ανάγκες του

Γιώργος Παυλόπουλος*

 Σε ντόμινο με απρόβλεπτες διαστάσεις για το σύστημα εξουσίας εξελίσσεται η υπόθεση του λουκέτου στη δημόσια ραδιοτηλεόραση,την ΕΡΤ. Ως θρυαλλίδα, άφησε να ξεχυθεί στην επιφάνεια μια λάβα κοινωνικής οργής και ανυπακοής, η οποία απειλεί να σαρώσει τους εμπνευστές του νομοσχεδίου, αλλά επίσης τον Σαμαρά και ολόκληρη την τρικομματική του κυβέρνηση και την πολιτική της. Μαζί τους, είναι βέβαιο ότι θα παρασυρθούν και απομεινάρια του παλιού, εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, τα οποία έχουν παίξει ως σήμερα τον ρόλο του δούρειου ίππου, υπονομεύοντας συνειδητά τις προσπάθειες συντονισμού και οργάνωσης της αντίστασης.

Οι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, εργαζόμενοι,άνεργοι και συνταξιούχοι όλων των ηλικιών, οι οποίοι εδώ και μία σχεδόν εβδομάδα έχουν μετατρέψει το μέγαρο της Αγίας Παρασκευής σε κέντρο αγώνα και σημείο αναφοράς για την Ελλάδα και την Ευρώπη που αρνούνται να σκύψουν το κεφάλι και αντιστέκονται, ασφαλώς δεν κινητοποιούνται εξαιτίας του… έρωτά τους για την ΕΡΤ που χάθηκε από τις οθόνες τους. Επρόκειτο, απλώς, για ένα ακόμη«τυχαίο» γεγονός – όπως η αυτοπυρπόληση του μικροπωλητή στην Τυνησία, το σχέδιο τσιμεντοποίησης του πάρκου Γκέζι στην πλατεία Ταξίμ, ακόμη και η δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου – το οποίο έφερε στην επιφάνεια τις τεράστιες αντιθέσεις και τις πραγματικές διαθέσεις του πιο δυναμικού τμήματος της κοινωνίας.

Άλλωστε, ειδικά όσον αφορά στην ενημέρωση που παρείχε η ΕΡΤ, παρά τις φωτεινές εξαιρέσεις και τις ηρωικές προσπάθειες πολλών από τους 2.700 περίπου εργαζόμενους σε αυτήν, παρά τις φωτεινές ζώνες στο ημερήσιο πρόγραμμα του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, είναι προφανές ότι παρέμενε ένα κυβερνητικό φερέφωνο, ένας μηχανισμός προπαγάνδας υπέρ της πολιτικής του κεφαλαίου, της ΕΕ και του ευρώ. Και σαν να μην έφτανε αυτό, είχε μετατραπεί εδώ και χρόνια σε ένα απέραντο διαφθορείο, όπου βολεύονταν κατά δεκάδες τα στελέχη των κυβερνητικών (πρωτίστως) κομμάτων και τα πιστά στο σύστημα παπαγαλάκια, με χρυσά συμβόλαια. Όπου, χωρίς τη συμμετοχή της μεγάλης πλειονότητας των εργαζομένων στην ΕΡΤ αλλά με ευθύνη των κυβερνητικά -κομματικά διορισμένων διοικήσεών της, έδιναν και έπαιρναν οι υπόγειες και προνομιακές συμφωνίες και εξωτερικούς συνεργάτες, παρ’ ότι ήταν πολύ πιο ακριβές και χαμηλής ποιότητας σε σχέση με τις τακτικές παραγωγές. Κι όλα αυτά σε βάρος, φυσικά, της πλειοψηφίας των μισθωτών, της ενημέρωσης και των στοιχειωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων.

Ε, λοιπόν, πέρα από λίγους κοντόφθαλμους και ιδιοτελείς, όσοι βρέθηκαν αυτές τις τελευταίες μέρες στην Αγία Παρασκευή, θα διαπίστωσαν ότι αυτή η ΕΡΤ δεν συγκινεί, ούτε βεβαίως είναι ικανή να βγάλει στους δρόμους, μέρα και νύχτα, τόσους ανθρώπους. Και θα κατάλαβαν, επίσης, ότι η συνέχιση του ίδιου μοντέλου ροής του προγράμματος από ορισμένα στελέχη και λίγους εργαζόμενους – οι οποίοι θεωρούν ότι σε ένα οργανισμό που τελεί ουσιαστικά υπό κατάληψη μπορούν να βγάζουν στον αέρα το ίδιο αντιδραστικό πρόγραμμα – προκαλεί έντονη δυσφορία στους συγκεντρωμένους, τόσο τους πιο μυημένους στα ΜΜΕ όσο και τους πλέον αδαείς.

Παρ’ όλα αυτά, η απόφαση για λουκέτο εκλήφθηκε ως απειλή και τρομοκρατική ενέργεια από την πλευρά του κράτους και όχι ως«ευλογία», όπως ίσως θα ανέμεναν οι κυβερνητικοί παράγοντες. Κι αυτό δεν συνέβη μόνο επειδή εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι βρήκαν μια ακόμη ευκαιρία να ξεσηκωθούν, αλλά και γιατί βλέπουν στην ΕΡΤ τη δυνατότητα ύπαρξης και λειτουργίας ενός πραγματικά δημοκρατικού και κοινωνικά ελεγχόμενου οργανισμού,ο οποίος θα εξυπηρετεί την ανάγκη να απολαμβάνουν οι πάντες και χωρίς εξαιρέσεις ένα κατεξοχήν δημόσιο αγαθό.

Διότι σήμερα, με το λουκέτο στην ΕΡΤ, αφενός επιχειρείται να ξεπουληθεί ο δημόσιος πλούτος και, αφετέρου, να εξαλειφθεί η δυνατότητα διεκδίκησης μιας σύγχρονης, ποιοτικής και αντικειμενικής ενημέρωσης.Να υφαρπαγεί από την κοινωνία ένα ακόμη πολύτιμο πετράδι που διαθέτει, τη στιγμή που – όπως συμβαίνει με όλα σχεδόν τα αγαθά – το μεγάλο κεφάλαιο λυμαίνεται τις δημόσιες συχνότητες χωρίς να πληρώνει ούτε ευρώ, ενώ παράλληλα απολαμβάνει σημαντικών προνομίων, με τη σύμφωνη γνώμη και των τριών κομμάτων της συγκυβέρνησης.

Ουσιαστικά, με αυτή την ενέργεια, τίθεται ως στόχος να κλείσει ο κύκλος που είχε ανοίξει πριν δύο και πλέον δεκαετίες, με την ορμητική εισβολή των ιδιωτών στον τομέα της ενημέρωσης. Τότε, με το επιχείρημα του σπασίματος της αντιδραστικής κρατικής προπαγάνδας και τον μανδύα των δημοτικών ραδιοφώνων και τηλεοράσεων, άνοιξε η κερκόπορτα η οποία, πολύ γρήγορα, μεταβίβασε το φιλέτο της ενημέρωσης από την ευθύνη του συλλογικού καπιταλιστή (του κράτους και των κυβερνήσεών του) στα χέρια του μεμονωμένου,δηλαδή των επιμέρους επιχειρηματιών ή των κοινοπραξιών τους.

Πλέον, με καταλύτη την κρίση και τις ανακατατάξεις που αυτή επιφέρει στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα, σε όλα τα επίπεδα, η κυβέρνηση Σαμαρά επιδιώκει να προσαρμόσει τον κλάδο των ΜΜΕ στις σύγχρονες ανάγκες του ελληνικού κεφαλαίου: ξεκαθάρισμα του τοπίου στα ιδιωτικά μέσα με διαδικασίες βίαιης καταστροφής και συγκεντροποίησης (εξαγορές, χρεοκοπίες κ.λπ), αντιδραστική αλλαγή του εργασιακού τοπίου στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου και, τέλος, εκσυγχρονισμός της κρατικής ραδιοτηλεόρασης, σε μια μορφή η οποία θα ανταποκρίνεται στην ανάγκη ύπαρξης ενός μικρότερου αλλά πιο ισχυρού και επιτελικού αστικού κράτους.

Με άλλα λόγια: η νέα ΕΡΤ που θέλουν να δημιουργήσουν θα είναι πιο μικρή αλλά πιο χρήσιμη για το σύστημα σε σύγκριση με την προηγούμενη, ενώ παράλληλα θα είναι θωρακισμένη θεσμικά με τρόπο που θα καθιστά πρακτικά αδύνατο τον έλεγχό της από τους εργαζόμενους και την κοινωνία.Αυτό ακριβώς διασθάνονται οι χιλιάδες οι οποίοι συγκροτούν το ανθρώπινο ποτάμι του νέου κύματος των Αγανακτισμένων, το οποίο πλημμυρίζει καθημερινά την Μεσογείων και τα ξαφνιασμένα βόρεια προάστια της Αθήνας – που είναι εκεί όχι για να συντηρήσουν μια χρεοκοπημένη και αντιδραστική κατάσταση, αλλά για να διεκδικήσουν την εκ βάθρων ανατροπή της.

Η κοινωνία διψά για αντικειμενική πληροφόρηση,έχει ζωτική ανάγκη από την ύπαρξη ενός πραγματικά δημοκρατικού, διαφανούς και δημόσιου φορέα, στη λειτουργία του οποίου θα παίζει καθοριστικό ρόλο ο έλεγχος των ίδιων των εργαζόμενων και των συλλογικοτήτων τους. Ενώ την ίδια στιγμή, οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ γνωρίζουν ότι αν δε σπάσουν τις αλυσίδες τους κινδυνεύουν να τα χάσουν όλα – από τις θέσεις εργασίας μέχρι τα δήθεν προνόμιά τους – αλλά και να σφραγιστούν για πάντα με τη ρετσινιά του αλήτη-ρουφιάνου-δημοσιογράφου.

Αυτές ακριβώς οι ανάγκες είναι που «παντρεύονται»στα όσα έχουν συμβεί τις τελευταίες μέρες, με αφορμή το λουκέτο στην ΕΡΤ. Αυτές είναι που γέννησαν, για μόλις τρίτη φορά εδώ και 40 χρόνια (!), την απεργιακή εφημερίδα Αδέσμευτη Γνώμη, η οποία κυκλοφόρησε και διακινήθηκε σε όλη την Ελλάδα με την τυπική ευθύνη των σωματείων, αλλά κυρίως με την πρωτοβουλία μιας μεγάλης ομάδας αποφασισμένων εργατών των ΜΜΕ, όλων των ειδικοτήτων. Μιας ομάδας η οποία, από την πρώτη κιόλας στιγμή, κατάφερε να απομονώσει τις προσπάθειες υπονόμευσης και συκοφάντησης, να λειτουργήσει συλλογικά και με τρομερή αυταπάρνηση (το σχετικά πλήρες φύλλο των 16 σελίδων βγήκε μόλις σε ένα 24ωρο),αλλά και να αποδείξει ότι αυτό μπορεί να γίνει χωρίς διευθυντές και αρχισυντάκτες, χωρίς να εξυπηρετούνται επιχειρηματικά συμφέροντα, παρά μόνο το συλλογικό. «Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά» –αυτό είναι πράγματι ένα από τα πιο εύστοχα συνθήματα της εποχής μας.

Αναμφίβολα, την ώρα που γράφονταν τούτες οι γραμμές, ήταν άδηλη τόσο η κατάληξη του μεγάλου αγώνα που δίνεται με επίκεντρο την ΕΡΤ όσο και η τύχη των προσπαθειών που κατέβαλαν συστηματικά οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ, η κυβέρνηση και τα γνωστά «κέντρα» εντός του συνδικαλιστικού κινήματος για να σπάσουν οριστικά την απεργιακή κινητοποίηση και να λυγίσουν τους απεργούς.

Ένα είναι, ωστόσο, βέβαιο: ότι μετά και από τa όσα έχουν γίνει (και, ενδεχομένως, αυτά που θα γίνουν) τίποτε δεν θα είναι ίδιο,ούτε στην κοινωνία ούτε και στα ΜΜΕ. Αλλά και τίποτε δεν θα έχει αλλάξει από μόνο του, εάν δεν γίνουν οι μεγάλες ανατροπές, σε όλα τα επίπεδα. Όπως, για παράδειγμα, στις εκλογές για το νέο ΔΣ της ΕΣΗΕΑ, οι οποίες διεξάγονται την Τρίτη και Τετάρτη, 18-19 Ιουνίου – για πρώτη φορά μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα απεργιακού και πολιτικού αναβρασμού. Η Πρωτοβουλία για την Ανατροπή, με το ψηφοδέλτιο αγώνα των δυνάμεων της ριζοσπαστικής-αντικαπιταλιστικής Αριστεράς,δηλώνει παρούσα και αποφασισμένη. Όσο ποτέ.

 

*υποψήφιου με την Πρωτοβουλία για την Ανατροπή