Μάθαμε από τις ειδήσεις, ότι στους σκοπούς της κυβέρνησης
είναι να καταργήσει τα ιατρεία του ΕΟΠΥΥ, τα γνωστά σε όλους μας από
παλιότερα ως ιατρεία του ΙΚΑ. Μια γρήγορη μελέτη του οργανογράμματος που δημοσιεύσαμε χθες, του σχεδιαζόμενου δηλαδή οργανισμού που δρομολογεί το υπουργείο Υγείας, μας αποκαλύπτει και μια άλλη παράπλευρη απώλεια αυτού του κλεισίματος: αυτή των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ…
Της Νίκης Αραπογιάννη
Πάμε πίσω λίγα χρόνια, στην ισχυρή Ελλάδα του ευρώ, του γιούρο, και
της γιουροβίζιον, και η κυβέρνηση Καραμανλή αποφασίζει να κάνει ένα
δωράκι στους φαρμακοποιούς: από τότε και στο εξής, ακριβά φάρμακα, αξίας
χιλιάδων ευρώ το καθένα, που μέχρι τότε διατίθονταν από τα φαρμακεία
του ΙΚΑ και μόνον, θα απελευθερωνόταν η διάθεσή τους, και θα μπορούσε να
τα προμηθευτεί ο καθένας από το φαρμακείο της γειτονιάς του. Το
πρόσχημα: η καλύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων. Η πραγματικότητα:
- η διάθεσή αυτών των φαρμάκων αφορά σε μικρό σχετικά αριθμό ασφαλισμένων, αριθμός ατόμων που δεν μπορούσε σε καμιά περίπτωση να ειπωθεί ότι δεν ήταν δυνατόν να εξυπηρετηθεί από το υπάρχον δυναμικό των φαρμακείων.
- τα περισσότερα φαρμακεία δεν διαθέτουν στοκ από τα πολύ ακριβά φάρμακα, οπότε συνήθως τα παραγγέλνουν για να τα προμηθευτεί ο ασφαλισμένος. Ο ασφαλισμένος έπρεπε να κάνει τουλάχιστον δυο ταξίδια για να προμηθευτεί αυτά τα πιο ακριβά σκευάσματα, σε σχέση με το ένα που χρειαζόταν για την προμήθεια από τα φαρμακεία του ΙΚΑ.
- για τα φάρμακα αυτά, απαραίτητη ήταν πρώτα η διαδικασία συνταγογράφησης και έγκρισής τους, διαδικασία που πολλές φορές γινόταν στο ίδιο κτίριο που γινόταν και η προμήθειά των φαρμάκων αυτών. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως αυτή λ.χ. των εξειδικευμένων ιατρείων του ΙΚΑ στην Αγίου Κωνσταντίνου, τα ιατρεία που γινόταν η συνταγογράφηση των ακριβών σκευασμάτων και το φαρμακείο του ΙΚΑ, όπου μπορούσε κάποιος να τα προμηθευτεί, συστεγάζονταν, και η υποτιθέμενη εξυπηρέτηση του ασφαλισμένου ήταν να περάσει τον δρόμο απέναντι για να προμηθευτεί αυτά τα ίδια σκευάσματα σε κάποιο από τα τοπικά φαρμακεία.
- δεδομένου ότι τα ακριβά φάρμακα είχαν κατά κανόνα μηδενική συμμετοχή, και αυτή ήταν η ίδια είτε ο ασθενής τα προμηθευόταν από τα φαρμακεία του ΙΚΑ, είτε από τα κοινά φαρμακεία, παρατηρήθηκαν ακόμα και φαινόμενα όπου κάποιοι ασφαλισμένοι διαπραγματεύονταν με τα φαρμακεία για να εκτελέσουν σε αυτά τις συνταγές τους, ζητώντας ποσοστά επί των κερδών του φαρμακείου για τα συγκεκριμένα φάρμακα.
Ποια ήταν η διαφορά αυτού του καθεστώτος όμως σε σχέση με την
προμήθεια αποκλειστικά από τα φαρμακεία του ΙΚΑ; Μα φυσικά, το κόστος
για το κράτος. Εάν το ταμείο προμηθευόταν τα φάρμακα αυτά σε τιμή
κόστους στην περίπτωση των δικών του φαρμακείων, στην περίπτωση των
κοινών φαρμακειών πλήρωνε πάνω σε αυτό το κόστος και το νόμιμο κέρδος
του φαρμακείου. Έτσι, μετά από λίγους μήνες ισχύος του μέτρου, και αφού ο
προϋπολογισμός του ιδρύματος για φάρμακα εκτροχιάστηκε, το μέτρο
αποσύρθηκε με πολύ λιγότερες τυμπανοκρουσίες απ΄όσες όταν
πρωτοπαρουσιάστηκε ως μια τομή στην καλύτερη εξυπηρέτηση των
ασφαλισμένων.
Το ίδιο έργο επαναλήφθηκε και το 2012, με την κατάργηση της κεντρικής
προμήθειας και διάθεσης των εμβολίων από τα ιατρεία του ΕΟΠΥΥ. Εμβόλια,
όπως αυτό της πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, για τα
οποία το ΙΚΑ έκανε κάθε χρόνο μειοδοτικό διαγωνισμό, διατίθενται
ελεύθερα πλέον από τα φαρμακεία, με την εκτίναξη του σχετικού
φαρμακευτικού κόστους. Στην περίπτωση μόνο της Θεσσαλονίκης, η παράκαμψη
των «Κέντρων Προστασίας Μάνας και Παιδιού» θα οδηγήσει σε αύξηση σε
βάθος 15ετίας του εμβολιαστικού κόστους για τα ασφαλισμένα παιδιά της
Θεσσαλονίκης, από € 30,000,000 που ήταν το 2011, σε €55,000,000.
Και ερχόμαστε στο 2014, όπου πλέον έχουμε μια διαφαινόμενη κατάργηση
όλων των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ, και με απροσδιόριστη συνολική αύξηση του
κόστους. Στο ερώτημα γιατί η κυβέρνηση προχωρά σε μια τέτοια κίνηση, η
απάντηση είναι απλή: ώστε να δώσει κάποιο αντισταθμιστικό όφελος στους
φαρμακοποιούς. Τα ακριβά φάρμακα, που διατίθενται μέσω νοσοκομείων ή
φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ, αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της φαρμακευτικής
δαπάνης. Ταυτόχρονα, όλο και περισσότερα ταμεία εντάσσονται στο ΙΚΑ, με
αποτέλεσμα να αυξάνονται οι ασφαλισμένοι που δεν δικαιούνταν να
προμηθεύονται τα σκευάσματα αυτά παρά μόνο μέσω των φαρμακείων του ΙΚΑ.
Σύμφωνα με κάποιες φαρμακευτικές πηγές, το μερίδιο αγοράς των φαρμακείων
στην φαρμακευτική δαπάνη, από το 85% της φαρμακευτικής αγοράς το 2009,
το 2014 θα έπεφτε στο 47.5%. Η κατακόρυφη πτώση του τζίρου θα οδηγούσε αφεύκτως πολλούς φαρμακοποιούς εκτός επαγγέλματος.
Με το κλείσιμο των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ όμως, τα πράγματα αλλάζουν
άρδην: το σύνολο της φαρμακευτικής πίτας περνάει στα φαρμακεία, με την
συνοδό επιβάρυνση του ταμείου, που εκεί που προμηθευόταν αυτά τα φάρμακα
χονδρική, τα προμηθεύτεται λιανική, πληρώνοντας και το νόμιμο κέρδος
του φαρμακοποιού. Σαν να μην έφτανε αυτό, ανοίγονται και νέες ευκαιρίες
κέρδους για τους φαρμακοποιούς. Η Ελλάδα, λόγω της διατίμησης, είναι από
τις φτηνότερες χώρες της ευρωπαϊκής αγοράς όσον αφορά στα φάρμακα.
Συμφέρει πολλά φαρμακεία πλέον -και κυρίως τα μεγάλα, και τις
φαρμακαποθήκες, βέβαια- να εξάγουν πολλά από τα ακριβά φάρμακα, που
μέχρι σήμερα δεν είχε δικαίωμα καν να τα προμηθευτεί, κατευθείαν σε
άλλες χώρες της δυτικής ευρώπης, βγάζοντας παχυλό κέρδος. Η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή εξάλλου είναι σύμμαχός τους σε αυτήν την προσπάθεια: έχει
εκφράσει την άποψη ότι δεν βλέπει τον λόγο γιατί η Ελλάδα να απαγορεύει
τις παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων, ακόμα και αν δεν καλύπτεται το σύνολο
των ασφαλισμένων της χώρας.
Στο νέο τοπίο που θα διαμορφωθεί μετά το κλείσιμο των φαρμακείων του
ΕΟΠΥΥ, τα ταμεία προμηθεύονται πανάκριβα φάρμακα, που ενώ είναι ο
μοναδικός αγοραστής, τα πληρώνουν σε τιμές λιανικής, ενώ δεν
διασφαλίζεται η επάρκεια της αγοράς ή/και η εξυπηρέτηση του ασθενή. Και ο
υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης κλείνει πονηρά το μάτι στους
πολιτικούς του φίλους. Εκλογές έρχονται, εξάλλου, και είναι σίγουρο ότι
θα θυμηθούν τον φίλο τους που τους στάθηκε στα δύσκολα…