πηγή, βαθύ κόκκινο
Ένας Εβραίος μαρξιστής
σύρεται στα δικαστήρια, κατηγορούμενος για «συκοφαντική δυσφήμηση» από
τους ναζί. Είμαστε στην Γερμανία του 1933; Καθόλου: Βρισκόμαστε στη
‘’δημοκρατική’’ (με πολλά εισαγωγικά) Ελλάδα του 2013. Ο εν λόγω
κατηγορούμενος είναι ο Σάββας Μιχαήλ, λαμπρός διανοούμενος και ηγέτης
μιας εκ των οργανώσεων της ελληνικής επαναστατικής μαρξιστικής
Αριστεράς.
Ο Σάββας Μιχαήλ είναι ένας εξαιρετικά ασυνήθιστος και αντικομφοριστής
στοχαστής.
Ελληνοεβραίος αντι-σιωνιστής και διεθνιστής, είναι
συγγραφέας ενός σημαντικού αλλά αταξινόμητου έργου, που ασχολείται με
την λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και την ταξική πάλη ενώ διακρίνεται για την
πρωτοτυπία και τον δυναμισμό των απόψεών του. Το πρώτο που εντυπωσιάζει
τον αναγνώστη στα γραπτά του είναι η τεράστια κουλτούρα του: ο
συγγραφέας γνωρίζει καλά την Αγία Γραφή, το Ταλμούδ, την Καμπάλα, το
αρχαίο ελληνικό θέατρο, την ευρωπαϊκή λογοτεχνία, τη σύγχρονη γαλλική
φιλοσοφία, τη νεοελληνική ποίηση, τον Χέγκελ και τον Μαρξ -για να μην
αναφέρουμε τον Τρότσκι, που αποτελεί την κύρια πολιτική πυξίδα του– ενώ
μπορούμε να προσθέσουμε ακόμα πολλά σε αυτό τον μακρύ κατάλογο.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της σκέψης του είναι η
προσπάθεια επανερμηνείας του μαρξισμού και της επαναστατικής θεωρίας υπό
το φως του μεσσιανικού και του ιουδαϊκού μυστικισμού – και το
αντίστροφο. Πρόκειται για μια παράδοξη και επινοητική προσέγγιση – όπως
αυτή του Ερνστ Μπλοχ και του Βάλτερ Μπένγιαμιν, δύο από τους αγαπημένους
του συγγραφείς – που διερευνά τον θρησκευτικό αθεϊσμό, ή, αν θέλετε,
τον κοσμικό μεσσιανισμό.
Αυτός ο προβληματισμός αντιμετωπίζεται για πρώτη φορά ως κεντρικό
θέμα σε μια αξιόλογη συλλογή από δοκίμια που δημοσιεύθηκαν το 1999, με
τίτλο Μορφές του Μεσσιανικού. Το τελευταίο έργο του Σάββα Μιχαήλ Γκόλεμ ή
Περί υποκειμένου και άλλων φαντασμάτων (2010) αποτελεί ένα ακόμη
παράδειγμα αυτής της άθεης θρησκευτικής και εβραιο-μαρξιστικής
προσέγγισης. Πρόκειται για μια συλλογή από δοκίμια που αφορούν όχι μόνο
το Γκόλεμ αλλά επίσης τον Κάφκα, τον Χέλντερλιν, τον Λακάν, τον Φιλίπ
Λακού-Λαμπάρτ, τον Χέγκελ, τον Μαρξ και κάποιους σύγχρονους Έλληνες
ποιητές όπως ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Η λογική συνοχή του βιβλίου
αποδίδεται με τρόπο, αρκετά ασυνήθιστο, καθότι ο συγγραφέας συνδέει,
δομεί και συγχωνεύει τον εβραϊκό μυστικισμό, την ελληνική και παγκόσμια
λογοτεχνία και τον επαναστατικό μαρξισμό.
Ο Σάββας Μιχαήλ δεν έκρυψε ποτέ τις αντιφασιστικές πεποιθήσεις του,
και δεν σταμάτησε τα τελευταία χρόνια να καταγγέλλει την ολέθρια δράση
της νεοναζιστικής οργάνωσης “Χρυσή Αυγή” -που θα έπρεπε να ονομάζεται
“Αιματοβαμμένο ηλιοβασίλεμα”. Ωστόσο, το 2009, η οργάνωση που
υποστηρίζει με φανατισμό την κληρονομιά του Τρίτου Ράιχ, παρουσίασε στην
Ελληνική Δικαιοσύνη, μια μήνυση-καταγγελία εναντίον ενός μεγάλου
αριθμού προσωπικοτήτων από διαφορετικά ρεύματα της αριστεράς και της
άκρας αριστεράς. Με απόφαση του εισαγγελέα –του διορισμένου από την
νεο-φιλελεύθερη δεξιά κυβέρνηση– η αστυνομία κάλεσε το 2012 τα πρόσωπα
αυτά για ανάκριση.
Όλοι, με κοινή απόφασή τους, αρνήθηκαν να παρουσιαστούν, αλλά
έστειλαν διά της νομικής οδού υπεύθυνες δηλώσεις αντικρούοντας τις
κατηγορίες. Μετά την εξέταση των στοιχείων των κατηγορουμένων, ο
Εισαγγελέας αποφάσισε να παραπέμψει στο δικαστήριο δύο από αυτούς τους
ανθρώπους: τον Σάββα Μιχαήλ και τον πρώην πρύτανη του Πολυτεχνείου,
Κωνσταντίνο Μουτζούρη που κατηγορείται ότι βοήθησε το Indymedia -ένα
εναλλακτικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης- να χρησιμοποιήσει τις
εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου για τις εκπομπές του. Ο Σάββας Μιχαήλ
είχε κατηγορηθεί για «δυσφήμιση» κατά των νεοναζί – επειδή τους
αποκάλεσε εγκληματίες – “υποκινητής της βίας” – γιατί απηύθυνε κάλεσμα
πάλης εναντίον του φασισμού – και «της απειλής της κοινωνικής ειρήνης “,
σε ένα φυλλάδιο διαμαρτυρίας εναντίον της Χρυσής Αυγής. Εν τω μεταξύ,
οι Έλληνες νεοναζί ηγούνται μιας φρενήρους αντισημιτικής εκστρατείας
κατά του Σάββα Μιχαήλ, καταγγέλλοντάς τον ως «πράκτορα της παγκόσμιας
εβραϊκής συνωμοσίας κατά του ελληνικού έθνους, που θέλει να προκαλέσει
εμφύλιο πόλεμο και να εγκαθιδρύσει ένα εβραιο-μπολσεβίκικο καθεστώς”.
Παράξενο, έχουμε την εντύπωση ότι κάπου το έχουμε ξανακούσει…
Η υπόθεση αυτή προκάλεσε πολλές διαμαρτυρίες στην Ελλάδα και την
Ευρώπη, αλλά παρόλα αυτά η απόφαση θα κριθεί την προβλεπόμενη
ημερομηνία, στις 3 Σεπτεμβρίου 2013.
Το διακύβευμα είναι σημαντικό: Πέραν των άδικα κατηγορουμένων
προσώπων πρόκειται μάθουμε εάν στο μέλλον θα υπάρξει στην Ελλάδα,
ελευθερία έκφρασης των φασιστικών ιδεών. Η υπόθεση αυτή απεικονίζει όχι
μόνο το απερίγραπτο θράσος των κυρίων της «Χρυσής Αυγής», αλλά και την
όλο και πιο ορατή συνενοχή και συνεργασία της σημερινής ελληνικής
κυβέρνησης, του Αντώνη Σαμαρά, με τους Έλληνες φασίστες. Αρκετοί
υπουργοί αυτής της όλο και πιο αυταρχικής και καταπιεστικής κυβέρνησης,
προέρχονται από την άκρα δεξιά: ο υφυπουργός Μετανάστευσης, Κωστούλας,
είναι ο συγγραφέας ενός εγχειριδίου που πραγματεύεται την άρνηση του
Ολοκαυτώματος προς τιμήν του Τρίτου Ράιχ, και ο κοινοβουλευτικός
εκπρόσωπος, ο βουλευτής Μάκης Βορίδης, πρώην Γενικός Γραμματέας της
Νεολαίας της Ε.Π.ΕΝ. -κόμματος, το οποίο είχε ιδρύσει μέσα από τη φυλακή
ο έγκλειστος επικεφαλής της Χούντας των Συνταγματαρχών Γεώργιος
Παπαδόπουλος (1967-1974), – δήλωσε ότι είναι φίλος του Jean-Marie Le
Pen.
Επιπλέον, η πρόσφατη απόφαση του Αντώνη Σαμαρά να κλείσει με το
‘‘έτσι θέλω‘’ την ΕΡΤ, τον ελληνικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα,
κόβοντας το σήμα από τους πομπούς του -μια απόφαση που προκάλεσε
κυβερνητική κρίση, με την αποχώρηση του κόμματος της Δημοκρατικής
Αριστεράς– έτυχε της ένθερμης υποστήριξης της Χρυσής Αυγής..
Στις
3 Σεπτεμβρίου, θα μάθουμε εάν ο αντισημιτισμός νομιμοποιείται στην
Ελλάδα ή αν εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη κάποιες δημοκρατικές
εγγυήσεις.
Mετάφραση: Άννα Kόκκαλη
