Πρωτογενές πλεόνασμα, νέο πακέτο και πλειστηριασμοί

Παναγιώτης Μαυροειδής, αριστερό blog

Πλησιάζοντας πλέον στο Σεπτέμβρη, μαζί με τη συνήθη και όλο και πιο εφιαλτική συλλογή των προς πληρωμή λογαριασμών, πρέπει να συνθέσουμε και τις εικόνες των πολιτικών μηνυμάτων που μας βομβαρδίζουν οι εσωτερικοί και εξωτερικοί ‘’επιβήτορες’’. Να ανακαλύψουμε  το συνδετικό τους ιστό, αναζητώντας παράλληλα τα δικά μας βήματα.

Πρωτογενές πλεόνασμα: Μια αιματηρή στόχευση

Ας συνοψίσουμε τη βασική προπαγανδιστική γραμμή της κυβέρνησης Σαμαρά:

‘’Εάν πετύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα, τότε ίσως διαμορφωθούν προϋποθέσεις για ένα νέο κούρεμα του χρέους’’.

Οι απολύσεις των εκπαιδευτικών, το κλείσιμο σχολείων, η μαζική αποπομπή μαθητών από την εκπαίδευση, το λουκέτο σε νοσοκομεία και φυσικά οι νέες μειώσεις μισθών και η αβάσταχτη φορολογία, είναι κάποια από τα θυσιάσματα στο βωμό του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Ας δούμε ξανά ορισμένα δεδομένα γύρω από αυτό το ζήτημα.

• Για να μηδενιστεί το έλλειμμα, και  για να έχουμε μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, θα πρέπει το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ να είναι μεγαλύτερο από το επιτόκιο δανεισμού, δηλαδή να έχουμε μια ετήσια ανάπτυξη πάνω από 4,5%!
• Για  να πέσει το ποσοστό του χρέους επί του ΑΕΠ από το 160% στο 60% που θεωρείται βιώσιμο, έχοντας  μηδενίσει το έλλειμμα, απαιτούνται πάνω από 40-50 χρόνια!
• Άρα δεν αρκεί απλά να μηδενιστεί το έλλειμμα, αλλά πρέπει να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, να υπάρξει το πολυπόθητο ''πρωτογενές πλεόνασμα''. Για το 2013, οι δαπάνες τόκων προβλέπονται σε 6,4  δις ευρώ. Επομένως για να έχουμε μείωση του δημοσίου χρέους θα πρέπει να υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα πάνω των 6,4 δις ευρώ. Τώρα, μετά από όλη τη φοροληστεία και το τσεκούρι στις κοινωνικές δαπάνες, είμαστε περίπου στο -1,5 δις ευρώ. Δηλαδή πρέπει να διανυθεί μια
  διαδρομή 6,4+1,5= 7,9 δις ευρώ, πάνω στις ράχες μας.

(Περισσότερα σε παλιότερο σημείωμα: Πρωτογενές πλεόνασμα: Μια αιματηρή στόχευση με αταίριαστους υποστηρικτές)

Μιλάμε λοιπόν για μια πραγματική σφαγή και μάλιστα χωρίς ημερομηνία λήξης. Θέλουμε δε θέλουμε, αργά ή γρήγορα θα το καταλάβουμε και μάλλον συντομότερα θα το νοιώσουμε. Χωρίς διαγραφή του χρέους, αλλά και δίχως ανατροπή των ‘’ιερών’’ νόμων του κέρδους των βιομηχανικών και τραπεζικών κολοσσών  και της εξουσίας του κεφαλαίου επί της ζωής της κοινωνικής πλειονότητας, δεν μπορεί να υπάρξει επιβίωση και πολύ περισσότερο αξιοβίωτη ζωή.

Το τυράκι του ‘’νέου προγράμματος βοήθειας’’

Ο Σόϊμπλε  τοποθετεί κάπως διαφορετικά τα πράγματα:

‘’Εάν πετύχετε πρωτογενές πλεόνασμα, τότε θα σας δώσουμε μια νέα βοήθεια. Κούρεμα ωστόσο δεν συζητιέται’’.

Τι θα είναι αυτή η νέα ‘’βοήθεια’’; Το  νέο ‘’πρόγραμμα στήριξης’’ προς την Ελλάδα θα είναι της  τάξης των 10-12 δισ. ευρώ, όσο προβλέπεται το ‘’χρηματοδοτικό κενό’’ έως το 2016.

Συστατικά μέρη του νέου προγράμματος ακούγεται πως θα είναι  η μείωση των επιτοκίων δανεισμού με  επιμήκυνση του χρόνου λήξης των ομολόγων στα 50 χρόνια, η ανανέωση των ομολόγων των κεντρικών τραπεζών και  αξιοποίηση των αδιάθετων ποσών για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο)  

Μαζί με τα παραπάνω, συζητούνται  η περίπτωση νέο δανείου, σε  ύψος και με όρους που  θα εξαρτηθούν  από τα παραπάνω, μαζί με την μόνιμη επωδό της αύξησης της κοινοτικής συμμετοχής στη συγχρηματοδότηση των έργων του ΕΣΠΑ.

Όπως πάντα είναι αναγκαία η ''μετάφραση'' των παραπάνω:

‘’Αφού σας δίνω χρήματα, θα πρέπει να συμφωνήσουμε μέτρα είσπραξης των οφειλών σας από τα γνωστά υποζύγια. Μιας και αυτά είναι ήδη αδυνατισμένα και φυσικά ότι και να κάνετε δεν μπορείτε να μαζέψετε τα δέοντα, θα μας δώσετε ότι έχει απομείνει από περιουσιακή υποδομή, μέσω των ιδιωτικοποιήσεων-εκχωρήσεων. Και επειδή και αυτά τα τελευταία έχουν πλέον απαξιωθεί μέσα στη γενική κατάπτωση που σας έχουμε ρίξει, θα μας παραχωρήσετε ρητά ακόμη μεγαλύτερο μέρος  κρατικής και πολιτικής κυριαρχίας, τόσο σε παρόντα όσο και μέλλοντα χρόνο, μιας και εσείς δεν τα καταφέρνετε να υποτάξετε τους ιθαγενειίς’’.

Με λίγα λόγια είμαστε σε μια πορεία ουσιωδών μεταβολών.

Οι  (όποιοι) εργαζόμενοι πρέπει να γίνουν  είλωτες.

Οι πολίτες (που θα επιμείνουν να μείνουν στην Ελλάδα), πρέπει να γίνουν υπήκοοι (της ΕΕ).

Η Ελλάδα από χώρα με δυνατότητα συγκρότησης της λαϊκής της ιστορίας και οικονομικής, κοινωνικής ανάπτυξης για τους ανθρώπους της δουλειάς, πρέπει να μετατραπεί σε περιφραγμένο οικόπεδο Ειδικής Οικονομικής Ζώνης.

Θυσιάσματα στο βωμό της ευρωζώνης

Μια μελέτη  του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (IMF) για την Ελλάδα, τον Ιούνιο του 2013,  με τίτλο “Greece: Ex Post Evaluation of Exceptional Access Under the 2010 Stand-By Arrangement”, έλεγε –για διάφορους λόγους- πολλά πράγματα με το όνομά τους.

Η μελέτη  του ΔΝΤ επισημαίνει μεταξύ άλλων  τις «αξιοσημείωτες αποτυχίες»  σχετικά με το σχέδιο διάσωσης του 2010, καθώς είχε υποτιμηθεί το πλήγμα που θα υφίστατο η ελληνική οικονομία από τη δημοσιονομική λιτότητα, ενώ θα έπρεπε να προβλεφθεί νωρίτερα η διαγραφή του ελληνικού χρέους. Το αποτέλεσμα των εν λόγω «αξιοσημείωτων αδυναμιών» ήταν η βύθιση της χώρας στην ύφεση, με την ανεργία να ανέρχεται στο 27% και την πτώση της οικονομικής δραστηριότητας.

Τονίζεται μάλιστα χωρίς πολλές υπεκφυγές, ότι το ΔΝΤ, ανέμενε πως θα υπάρχουν αρνητικά αποτελέσματα και εν πολλοίς συμμετείχε στο πρόγραμμα παραβιάζοντας ακόμη και δικές τους αρχές.

Τότε γιατί σφαγιάστηκαν μισθωτοί, συνταξιούχοι, δημόσια αγαθά και δημοκρατία στην Ελλάδα;  

Έτσι χωρίς λόγο και αιτία;

Ας διαβάσουμε λίγο:

«Ένας τρόπος για να γίνει η προοπτική του χρέους πιο βιώσιμη θα ήταν να επιχειρήσουμε την αναδιάρθρωση του χρέους από την αρχή (ex ante). Ωστόσο, το PSI δεν ήταν μέρος του αρχικού προγράμματος. Αυτό ερχόταν σε αντίθεση με το πρόγραμμα του Ταμείου στην Ουρουγουάη το 2002 και την Τζαμάικα το 2011, όπου το PSI είχε ανακοινωθεί εκ των προτέρων. Ωστόσο, στην Ελλάδα, στις παραμονές του προγράμματος, οι αρχές απέρριψαν την αναδιάρθρωση του χρέους ως «παραπλανητική μπαρούφα» (red herring) και αποκλείστηκε από το τραπέζι για την ελληνική κυβέρνηση και έτσι δεν προτάθηκε από το Ταμείο. Στην πραγματικότητα, η αναδιάρθρωση του χρέους είχε συζητηθεί από τα μέρη της διαπραγμάτευσης, αλλά είχε αποκλειστεί από τη ζώνη του ευρώ. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι γι’ αυτό:

• Ορισμένοι εταίροι στην ευρωζώνη έθεσαν ζητήματα ηθικής τάξης κατά της αναδιάρθρωσης. Ένα πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα με πρόβλεψη για αναδιάρθρωση του χρέους θα ήταν πιθανόν δύσκολο να εγκριθεί, όπως θα ήταν απαραίτητο, από όλα τα κοινοβούλια της χωρών της ευρωζώνης.

• Η αναδιάρθρωση του χρέους θα έπληττε άμεσα τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών. Αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα μια πρόσθετη χρηματοδότηση του προγράμματος που θα υπέρβαινε το ποσό που προοριζόταν για την τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση βάσει του ΤΧΣ.

• Η αναδιάρθρωση του χρέους έθετε τον κίνδυνο μετάδοσης του προβλήματος σε άλλα μέλη της Ευρωζώνης και, ενδεχομένως, εκδήλωσης τύπου Lehman, ενώ το EFSF (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) δεν είχε ακόμη ιδρυθεί. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν μεγάλα αποθεματικά σε ελληνικά ομόλογα – όπως επίσης είχαν και μεγαλύτερη ανησυχία δεδομένου του μεγέθους της έκθεσής τους, πολλά περισσότερα ομόλογα των άλλων ευρωπαϊκών κρατών που θα έχαναν σε αξία αν οι Έλληνες πιστωτές επρόκειτο να διασωθούν…

Παρ’ όλα αυτά, πολλοί σχολιαστές θεώρησαν την αναδιάρθρωση του χρέους αναπόφευκτη. Με την αναδιάρθρωση του χρέους εκτός του τραπεζιού, η Ελλάδα αντιμετώπιζε δύο εναλλακτικές λύσεις: Να πτωχεύσει αμέσως, ή να προχωρήσει μπροστά σαν να μπορούσε να αποφευχθεί η αναδιάρθρωση του χρέους. Η τελευταία στρατηγική εγκρίθηκε, αλλά σε κάθε περίπτωση, αυτή χρησίμευσε μόνο για να καθυστερήσει την αναδιάρθρωση του χρέους και επέτρεψε σε πολλούς ιδιώτες πιστωτές να ξεφύγουν».

Και παρακάτω:

«Από τη θετική πλευρά, η προώθηση του ελληνικού προγράμματος έδωσε στη ζώνη του ευρώ αρκετό χρόνο για να χτίσει ένα τείχος προστασίας για να προστατεύσει άλλα ευάλωτα μέλη και απέτρεψε δυνητικά σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.[...] Μια καθυστερημένη αναδιάρθρωση του χρέους έδωσε ένα παράθυρο ευκαιρίας για τους ιδιώτες πιστωτές για να μειώσουν την έκθεσή τους και να μεταφέρουν το χρέος σε επίσημα χέρια. Ως είδαμε και προηγουμένως, αυτή η στροφή έγινε σε μεγάλη κλίμακα και περιόρισε τις ζημιές των πιστωτών, όταν το PSI τελικά πραγματοποιήθηκε, αφήνοντας τους φορολογούμενους και το δημόσιο τομέα να φορτωθεί τις ζημιές.»

Η ‘’μετάφραση’’ εδώ δεν είναι ιδιαίτερα απαραίτητη. Τι μας λένε στην ουσία οι ποιητές;

Πρώτο,  το πρόγραμμα δε θα ''έβγαινε'', αλλά ήταν απαραίτητο για να σωθεί η ευρωζώνη!

Να λοιπόν ποια πολιτική υπηρετεί δουλικά ο δήθεν  ‘’πατριωτισμός’’ του Σαμαρά. Να ποιους προσκυνάνε οι φασίστες  όταν δηλώνει ο Μιχαλολιάκος:  ‘’κακώς μπήκαμε στο ευρώ, αλλά τώρα θα ήταν εθνική καταστροφή αν βγούμε’’. Ας σταματήσουμε εδώ…

Δεύτερο: τα μέτρα πάρθηκαν στη ράχη του κόσμου και το χρέος δεν διαγράφηκε, τότε και όσο και με τον τρόπο που έπρεπε, διότι θα έμπαιναν σε κίνδυνο οι τράπεζες!

Όταν λέμε τράπεζες δεν εννοούμε τα τραπεζικά κτίρια, ούτε καν τα golden boys των Διοικητικών Συμβουλίων. Στην ουσία μιλάμε για τη σύμφυση βιομηχανικού κεφαλαίου και τραπεζιτών, με την αιμοδότησή τους φυσικά από τις λαϊκές καταθέσεις και οικονομίες. Δεν πρόκειται για ‘’βδέλλες’’ επί της ‘’πραγματικής’’ και δήθεν αγαθής οικονομίας, αλλά για όψη και μορφή ύπαρξης και λειτουργίας του κεφαλαίου ως οικονομική και πολιτική δύναμη στην καπιταλιστική οικονομία. Τράπεζες και κεφάλαιο είναι αξεχώριστα πράγματα.

Τρίτο: η καθυστέρηση στο μισό κούρεμα μέσω του PSI και με τη μορφή που αυτό πήρε, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά κέρδος χρόνου για να ξεφορτωθούν ομόλογα οι δανειστές και να φορτωθούν οι ζημιές σε φορολογούμενους και δημόσιο τομέα!

Δηλαδή, μιλάμε για θεματοφύλακες της ευρωζώνης, προστάτες της τραπεζικής-κεφαλαιοκρατικής ολιγαρχίας, αλλά και κοινούς απατεώνες που προστατεύουν τα αρπακτικά της τοκογλυφίας.

Ερώτηση: Τι θα αναφέρει άραγε, κατάμουτρα, η έκθεση του ΔΝΤ το 2020 μετά την εφαρμογή του νέου πακέτου ‘’βοήθειας’’ που υπόσχονται Ευρωπαίοι και Σαμαράς;

Πλειστηριασμοί σημαίνει κούρεμα στις καταθέσεις!

Όποιος σημειώσει ότι πάνω στην επίτευξη ‘’πρωτογενούς πλεονάσματος’’, τελικά θα επικαθήσουν τόσο ένα νέο μνημόνιο άγριων μέτρων που θα συνοδεύει τη νέα ‘’βοήθεια’’, όσο και ένα αναπόφευκτο κούρεμα, μαγειρεμένο με τα ίδια κριτήρια, θα έχει απόλυτο δίκιο.

Για άλλο κούρεμα όμως θα μιλάμε αρκετά σύντομα και αυτό θα είναι το εν ψυχρώ κούρεμα των τραπεζικών καταθέσεων στις τράπεζες, κατά το μοντέλο της Κύπρου.

Η μεθόδευση της άρσης της απαγόρευσης πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και η αρπαγή της ιδιωτικής κατοικίας, έχει μπει σε συζήτηση εδώ και καιρό ( βλέπε σχετικά εδώ: Θα μας πάρουν αλήθεια τα σπίτια οι τράπεζες;)

Σε ορισμένους έκανε εντύπωση η ‘’αντίθεση’’ των τραπεζών στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για την προοδευτική ανάπτυξη των πλειστηριασμών (μέσω θέσπισης υποτίθεται κοινωνικών κριτηρίων).

Δεν πρόκειται για αντίθεση, αλλά για εύλογο παζάρι και διεκδίκηση να μην πληρώσουν αυτές τη νύφη. Ας δούμε γιατί:

Διαδικασία πλειστηριασμών, σημαίνει πτώση (έως και κατάρρευση) των (τεχνικά κρατούμενων  υψηλά)  τιμών των ακινήτων.  Αυτό θα αποτελέσει ένα κίνητρο για ‘’πράξεις’’, δηλαδή αγοραπωλησίες, που σημαίνει ‘’τόνωση της αγοράς’’ και κάποια αύξηση του ΑΕΠ συνακόλουθα. Φαίνεται μακάβριο, αλλά έτσι είναι: Πολλοί θα χάνουν το σπίτι για ένα κομμάτι ψωμί ή θα μετατρέπονται από νοικοκύρηδες σε νοικάρηδες και η κυβέρνηση θα μιλάει για ανάκαμψη του ΑΕΠ!

Από την άλλη, αν καταρρεύσουν οι τιμές π.χ. κατά 35% χαμηλότερα από τις υφιστάμενες τιμές τότε οι τράπεζες θα έχουν υποστεί  ισόποση  ζημία, καθώς στην αντίστοιχη υποθήκη που συνοδεύει κάθε δάνειο, είχαν εγγραφεί αξίες υψηλότερες.

Μαντεύει κανείς λοιπόν γιατί  το κριτήριο της ‘’σωτηρίας των τραπεζών’’, μπροστά στον κίνδυνο ζημιών ή/και χρεωκοπίας των τραπεζών, θα φέρει στην ημερήσια διάταξη ως μονόδρομο το κούρεμα των καταθέσεων, μιας και οι καταθέτες έχουν βαφτιστεί πλέον ..επενδυτές που αναλαμβάνουν το αντίστοιχο ρίσκο.

Παράξενη που είναι η εποχή μας!

Η αριστερά στρατηγικά στόχευε και στοχεύει στην απαλλοτρίωση της μεγάλης ιδιοκτησίας που στον καπιταλισμό αποτελεί εργαλείο υποταγής και εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και της κοινωνικής πλειονότητας. Η δεξιά σκόπιμα διέστρεψε την τοποθέτηση αυτή ως επίθεση ενάντια στην ιδιωτική ιδιοκτησία γενικά, κινδυνολογώντας ότι οι κομμουνιστές θα αρπάξουν τη γελάδα, το σπίτι και τις …γυναίκες. Να λοιπόν που τώρα που η δεξιά και οι εν γένει απολογητές του καπιταλισμού, μέσω των τραπεζών αρπάζουν  τα σπίτια της ανάγκης από τους πολλούς για να αυξήσουν την περιουσία ‘’όσων κατέχουν χίλιες φορές το περιττό’’.

Η αριστερά στρατηγικά πάλευε ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις. Διατύπωνε, αντίστροφα, επιχειρήματα υπέρ των εθνικοποιήσεων βασικών τομέων της οικονομίας, ως μέρος ενός προγράμματος ανατροπής μιας οικονομίας και κοινωνίας που υποτάσσει τα πάντα στο ιδιωτικό κέρδος. Πρότασσε την εξυπηρέτηση ενός άλλου κριτηρίου, αυτού του δημόσιου κοινωνικού οφέλους. Η δεξιά, που χλεύαζε την αριστερά για ‘’κρατισμό’’, επιχειρεί σήμερα μια απόλυτη ιδιωτικοποίηση του ίδιου του δικού της αστικού κράτους, καταργώντας τις όποιες δευτερεύουσες και δυνητικές έστω λειτουργίες κοινωνικού οφέλους, αλλά και μια γιγαντιαία εθνικοποίηση, δηλαδή πέρασμα στους ώμους των κοινωνιών και των εργαζομένων των ζημιών της καπιταλιστικής κρίσης, των χρεών και χρεωκοπιών.

Με ένα εξωτερικό χρέος στα 321 δις, με 1.5 εκατομμύριο ανέργους, με μισθούς πείνας και τα συσσίτια να πολλαπλασιάζονται γεωμετρικά, με το κράτος και τους φασίστες να δείχνουν τα δόντια τους σε ότι κινείται και αναπνέει,  δυνατότητα για ‘’ευκολίες’’ στις ερμηνείες και στο τι πρέπει ‘’να κάνουμε’’, δεν μπορούν να υπάρξουν. Η μάχη ή θα είναι πραγματική και ‘’ως τα άκρα’’ ή θα είναι χαμένη εξ αρχής.