‘’Για την ανάκτηση της οικονομικής, νομισματικής και λαϊκής κυριαρχίας: Η Έξοδος από το Ευρώ‘
Η
δραματική κοινωνική και οικονομική κατάσταση στην οποία είναι
βυθισμένη η κοινωνία μας απαιτεί μια πολιτική ικανή να δημιουργήσει
τις συνθήκες για την έξοδο από την κρίση. Πρόκειται για επείγουσα
αναγκαιότητα. Ο χρόνος έχει μεγάλη σημασία λόγω των κινδύνων
επιδείνωσης και υποβάθμισης που υπάρχουν, για την τεράστια κοινωνική
δυστυχία που προκλήθηκε από την εμμονή στις πολιτικές προσαρμογής, στη
λιτότητα και την ιδιωτικοποίηση του δημοσίου. Το δόκανο στο οποίο έχουμε
πιαστεί αποτελείται από καταστροφικά επίπεδα ανεργίας , από υπερχρέωση
της χώρας προς το εξωτερικό που είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί και
από την εξέλιξη των δημόσιων οικονομικών που οδηγούν στην οικονομική
χρεοκοπία του κράτους.
Μια κρίση αυτού του μεγέθους έχει πολλές
και περίπλοκες αιτίες: από τη γενική κρίση του χρηματιστικοποίησης του
καπιταλισμού μέχρι τη σπατάλη και τη διαφθορά μέσω της εφαρμογής ενός
φορολογικού συστήματος τόσο αντιδραστικού όσο και άδικου. Αλλά, ακόμη
και με τον κίνδυνο της απλούστευσης της ανάλυσης, προκειμένου να
διερευνηθούν οι λύσεις διεξόδου , ο κύριος λόγος για αυτή την ζοφερή
κατάσταση, πρέπει να αποδίδεται στην ενσωμάτωση της χώρας μας στο κοινό
νόμισμα.
Όπως όλοι πλέον αναγνωρίζουν , δεν
υπήρχαν οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή ενός κοινού νομίσματος μεταξύ
χωρών με τόσο άνισες οικονομίες και χωρίς την πρόβλεψη ενιαίας
φορολογίας. Η δημιουργία του, εισήγαγε το πλαίσιο για την εφαρμογή
αντιδραστικών και αντικοινωνικών πολιτικών όλων των ειδών, σύμφωνα με
το νεοφιλελεύθερο δόγμα, το οποίο βρήκε την απόλυτη έκφρασή του στην
οικοδόμηση της Ευρώπης του Μάαστριχτ . Όπως φάνηκε από τη πρώτη στιγμή
το κράτος πρόνοιας δεν είναι συμβατό με την Ευρώπη του Μάαστριχτ. .
Με την ένταξή της στο ευρώ, η χώρα μας
έχασε ένα σημαντικό εργαλείο για να ανταγωνιστεί και να διατηρήσει το
ισοζύγιο οικονομικών ανταλλαγών με το εξωτερικό, όπως ήταν ο έλεγχος και
η διαχείριση της συναλλαγματικής ισοτιμίας με τα άλλα νομίσματα.
Επιπλέον, εκχωρήθηκε η κυριαρχία στην ΕΚΤ όσον αφορά τη ρευστότητα και
την εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής, σε ένα θεσμικό όργανο που
υποτάχτηκε εξαρχής στα συμφέροντα του γερμανικού καπιταλισμού.
Όπως ήταν αναμενόμενο η καθυστέρηση και
η αδυναμία της ισπανικής οικονομίας έναντι των άλλων χωρών και η
απόλυτη αυστηρότητα που επέβαλε το ευρώ οδήγησαν κατά τη διάρκεια της
δεκαετίας του 2000, σε ένα συντριπτικό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών
συναλλαγών. Καταγράφηκαν μη-βιώσιμες ανισορροπίες, όπως συνέβη και σε
άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, οι οποίες πιάστηκαν στην
ίδια παγίδα .Στα 14 χρόνια από τη δημιουργία του ευρώ το 1999, και μέχρι
το τέλος του 2012, το συσσωρευμένο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου
ήταν περίπου 700 δις ευρώ, το οποίο χρηματοδοτήθηκε με εξωτερικό
δανεισμό. Οι δανειστές και οι ισπανικές επιχειρήσεις απαίτησαν πάνω από
1 τρις ευρώ των κονδυλίων για τα επενδυτικά τους σχέδια στο εξωτερικό,
κυρίως στη Λατινική Αμερική.
Μέχρι το 2008, που ξέσπασε η διεθνής
χρηματοπιστωτική κρίση, με τις έκτακτες χρηματοδοτικές διευκολύνσεις, η
χώρα ζούσε σαν ναρκωμένη ένα όνειρο, , τροφοδοτώντας τη φούσκα
ακινήτων και αγνοώντας τα προβλήματα που κυοφορούνταν. Τότε , τα πάντα
άλλαξαν ριζικά, οι χρηματοπιστωτικές αγορές έκλεισαν, οι δίαυλοι της
ρευστότητας στέρεψαν και η κατάσταση του κάθε οφειλέτη άρχισε να
ελέγχεται αυστηρά. Με την απότομη αλλαγή της οικονομίας μας και στη θέση
του οφειλέτη προς το εξωτερικό, οι ακαθάριστες υποχρεώσεις αυξήθηκαν
από τα 540 δις ευρώ στα τέλη του 1998 και 2,2 τρις ευρώ το 2008, η χώρα
χρεοκόπησε , πέρασε σε βαθιά ύφεση και υφιστάμεθα ακόμη τα
αποτελέσματά της.
Ο δημόσιος τομέας δυσφορεί, δεδομένου ότι
ανέλαβε ένα υπέρογκο έλλειμμα λόγω της ήδη δραματικής μείωσης των
εσόδων, η οποία ενισχύεται από το σκάσιμο της φούσκας στην αγορά
ακινήτων. Το κράτος, το οποίο ήταν υπεύθυνο και δέχτηκε τις πιέσεις των
δημοσίων επιχειρήσεων, χρειάστηκε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, τα
οποία έλαβε από την έκδοση ομολόγων δημόσιου χρέους στις εγχώριες και
ξένες αγορές, με δεδομένη την αδυναμία άμεσης χρηματοδότησης από τις
νομισματικές αρχές . Στο τέλος του 2007, το χρέος του κράτους ήταν 307
δις ευρώ, ήτοι το 37% του ΑΕΠ. Στο τέλος του 2012 είχε ανέλθει σε 688
δις. ευρώ, ήτοι στο 65% του ΑΕΠ και αυξάνεται ανάλογα με την εξέλιξη
του δημοσίου ελλείμματος .
Αφότου έγινε αντιληπτή η κρίση, η
οικονομική πολιτική είχε κάποια βασικά σταθερά χαρακτηριστικά. Η
απώλεια της ανταγωνιστικότητας της ισπανικής οικονομίας ήταν η
δικαιολογία για την εφαρμογή αυστηρών νεοφιλελεύθερων πολιτικών και
προσπάθησε να αντισταθμίσει τη λεγόμενη «εσωτερική προσαρμογή», δηλαδή
τη διαδικασία μείωσης των μισθών και διευκόλυνσης των απολύσεων ώστε να
πέσουν οι τιμές των ισπανικών αγαθών και των υπηρεσιών ,από τη στιγμή
που η φυσική και ιστορική διαδρομή της υποτίμησης του νομίσματος ήταν
απαγορευμένη λόγω του ευρώ. Οι προσαρμογές ,οι αντεργατικές
μεταρρυθμίσεις και οι συνεχείς περικοπές χαρακτηρίζουν την πολιτική των
τελευταίων χρόνων. Επιπλέον, η λεγόμενη βίαιη λιτότητα που επιβάλλεται
βάναυσα στη δημοσιονομική πολιτική ως απαίτηση της οικονομικής εξουσίας ,
καθιστά παραπλανητικό τον αγώνα ενάντια στο δημόσιο έλλειμμα που
υποτίθεται ότι αποτελεί το μαγικό μέσο για την επίλυση της κρίσης
Αυτή η ανώφελη πολιτική έχει οδηγήσει
σε μια οδυνηρή κοινωνική παρακμή και σε ανεξέλεγκτη αύξηση της
ανεργίας. Η χώρα εκτροχιάζεται και πέφτει στο γκρεμό. Οι καθοριστικοί
παράγοντες της κρίσης , όσο δεν υποχωρούν, παραμένουν άθικτοι .Οι
υποχρεώσεις έναντι του εξωτερικού δεν μπορεί να μειωθούν χωρίς να
καταγραφεί πλεόνασμα του ισοζυγίου πληρωμών, κάτι πρακτικά ανέφικτο για
μια αρκετά κατεστραμμένη οικονομία με χαμηλή ανταγωνιστικότητα ενώ το
άχθος του δημόσιου χρέους δεν θα σταματήσει να αυξάνεται μέχρι να
μειωθεί το έλλειμμα, κάτι που ούτε η κυβέρνηση δεν διακρίνει στον
ορίζοντα. Η δυσπιστία είναι γενικευμένη.
Η κοινωνία σε σταυροδρόμι.
Πώς θα ξεπεραστεί αυτή η καταστροφή; Η
εναλλακτική λύση για την κρίση που υπερασπίζεται η τρόικα και ανοιχτά
το Λαϊκό Κόμμα ( PP) περνάει από το βάθεμα των προσαρμογών, τη
λιτότητα και την λεηλασία του δημοσίου. Η ισπανική οικονομία, όπως
συνέβη στην Ελλάδα και την Πορτογαλία, πέφτει στον γκρεμό και βυθίζεται
στην άβυσσο με δραματικές κοινωνικές επιπτώσεις και πολιτικούς
κινδύνους κάθε είδους.
Το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (
PSOE), ενεργός εταίρος στον τρέχοντα οικονομικό και κοινωνικό
σχεδιασμό, προσποιείται τώρα ότι διαφωνεί με το Λαϊκό Κόμμα και
επικρίνει την αυτοκαταστροφική πολιτική του, αλλά παραμένει προσδεδεμένο
στην άποψη ότι η πορεία της ευρωζώνης είναι μη αναστρέψιμη
Οι διοικήσεις των μεγάλων συνδικάτων,
που κάποτε- με τον εσφαλμένη κρίση τους και το ναι στο
Μάαστριχτ-εναντιώνονταν σε όλους , τώρα καταγγέλλουν την παρούσα
κατάσταση πραγμάτων, αλλά δεν είναι σε θέση να προτείνουν πραγματικά
αποτελεσματικά μέτρα κατά της κρίσης διότι δεν αμφισβητούν με συνέπεια
το ευρωπαϊκό οικοδόμημα
Άλλες δυνάμεις, οργανώσεις και
παράγοντες της Αριστεράς επικρίνουν τη σύγχρονη Ευρώπη και προτείνουν
αλλαγές αρκετά ουτοπικές και αβάσιμες στην υλοποίησή τους δεδομένου
του μη-μεταρρυθμίσιμου χαρακτήρα της Ευρώπης που προέκυψε, κυρίως μετά
τη διεύρυνση της ευρωζώνης προς την Ανατολική περιφέρεια. Στις αρχικές
ανεπάρκειες του κοινού νομίσματος, προστίθεται το βάρος του ηγεμονικού
ρόλου της Γερμανίας και η πραγματικότητα της αποσύνθεσης της Ευρώπης,
που έχει παγιδεύσει μερικές χώρες σε χρέη που δεν μπορούν να
αποπληρωθούν . Η επιτακτική κι επείγουσα ανάγκη να σπάσουμε τα δεσμά των
καταπιεστικών ευρωπαϊκών συμφώνων δεν μπορεί να εγκαταλειφθεί ή να
επισκιαστεί από άλλα διαφορετικής φύσεως σχέδια. Για να μπορούμε να
ευχόμαστε την δημιουργία μιας άλλης Ευρώπης – μέχρι τώρα ανέφικτης-
απαιτούνται οι βάσεις πάνω στις οποίες θα στηριχτούμε και η ανάκτηση
της χαμένης κυριαρχίας του κάθε κράτους.
Η αποτυχία του σχεδίου της ευρωπαϊκής
οικοδόμησης είναι αδιαμφισβήτητη, παρόλο που δεν είναι δυνατόν να
καθοριστεί πότε και πώς θα καταρρεύσει αυτή η μη βιώσιμη κατάσταση
Για όσους υπογράφουν το παρόν μανιφέστο
είναι σαφές ότι η Ευρώπη του Μάαστριχτ δεν μπορεί να επιβιώσει στη
σημερινή της μορφή, μετά τις καταστροφές και τα δεινά που έχει
προκαλέσει καθώς και με την καταπάτηση της δημοκρατίας και την
αφαίρεσης της λαϊκής κυριαρχίας
Υποστηρίζουν επίσης ότι η χώρα μας δεν
μπορεί να ξεπεράσει την κρίση παραμένοντας μέσα στη ζώνη του ευρώ.
Χωρίς το δικό της νόμισμα, χωρίς νομισματική αυτονομία είναι αδύνατο να
αλλάξει το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο, εφόσον ακυρώθηκε- με
ύπουλο τρόπο -η δυνατότητα άσκησης δημοσιονομικής πολιτικής με το
Σύμφωνο Σταθερότητας.
Η χώρα , χρειάζεται το δικό της νόμισμα
για να μπορεί να ανταγωνιστεί και κυρίαρχη νομισματική πολιτική για
την παροχή ρευστότητας και την τόνωση της ζήτησης. Και αυτό ως πρώτη
απαραίτητη προϋπόθεση, αλλά που σε καμία περίπτωση δεν αρκεί, για να
αναπτύξει μια πολιτική για τον δημόσιο έλεγχο των στρατηγικών τομέων
της οικονομίας, όπως την εθνικοποίηση των τραπεζών, την ανασυγκρότηση
της βιομηχανίας και της γεωργίας, της άμυνας και την ενίσχυση των
βασικών δημόσιων υπηρεσιών με ένα ισχυρό και προοδευτικό φορολογικό
σύστημα κατάργησης της ανισότητας της κατανομής του πλούτου, του
καταμερισμού της εργασίας για την καταπολέμηση της ανεργίας, την
υπεράσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων , των συντάξεων ,τον σεβασμό του
περιβάλλοντος κ.οκ.., και την αντιμετώπιση μιας συνταγματικής
διαδικασίας που θα επιτρέπει την ανάκτηση και την εμβάθυνση της
δημοκρατίας. Για όλα αυτά αξίζει να παραβλέψουμε προσωρινά το δημόσιο
έλλειμμα, να ξεχάσουμε την υποβολή προτάσεων στην ΕΚΤ και τις πρακτικές
της Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ή της Τράπεζας της Αγγλίας, εφόσον
μπορούμε να έχουμε την Τράπεζα της Ισπανίας, όπως αντίστοιχο θεσμικό
φορέα.
Το ύψος του εξωτερικού χρέους είναι
αδύνατο να εξυπηρετηθεί. Ως επί το πλείστον αποτελεί χρέος του ιδιωτικού
τομέα, συμπεριλαμβανομένου του χρηματοπιστωτικού τομέα ,και γι αυτό
οι κάτοχοί του οφείλουν να φροντίσουν για την επίλυση των προβλημάτων
που προκύπτουν,. Ως εκ τούτου, απορρίπτουμε οποιαδήποτε επιχείρηση
“διάσωσης” της χώρας μας και για τον ίδιο λόγο θεωρούμε ως εντελώς
παράνομο το χρέος που ανέλαβε το κράτος για την παροχή χρηματοδότησης
της διάσωσης των πιστωτικών ιδρυμάτων που δεν έχουν εθνικοποιηθεί.
Όσον αφορά στο δημόσιο χρέος, το κράτος
πρέπει να προβεί σε βαθειά αναδιάρθρωση (διαγραφή, μορατόρια, μετατροπή
στο εθνικό νόμισμα ) που θα ανακουφίσει και θα στηρίξει τα δημόσια
οικονομικά .Σε αντίθετη περίπτωση, ενδέχεται να είναι αναπόφευκτη η
χρεοκοπία του δημόσιου τομέα.
Έχουμε επίγνωση των προβλημάτων και της
πολυπλοκότητας των μέτρων που προτείνουμε και που μεταξύ άλλων,
περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων. Η ανάλυσή μας,όμως ,
δεν μας εμποδίζει να συνεργαστούμε με άλλες συλλογικότητες με δράσεις ,
προτάσεις και κινητοποιήσεις που στέκονται με το μέρος των πολιτών και
που μπορεί επειδή υφίστανται τον βομβαρδισμό των ΜΜΕ , ή για άλλους
λόγους, να μην έχουν μοιραστεί ακόμη την δική μας επιλογή στο
σταυροδρόμι όπου βρισκόμαστε και την ανάγκη να σπάσουμε τον γόρδιο δεσμό
του ευρώ. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη το χάος που μας περιβάλλει και τις
αιτίες που το προκαλούν και το βαθαίνουν δεν μπορούμε να σιωπούμε ούτε
να υπεκφεύγουμε . Κατά τη γνώμη μας, σήμερα η ισπανική κοινωνία, που
ζει σε μια παρατεταμένη αγωνία, και χωρίς ελπίδα, δεν έχει μια άλλη
επιλογή από το να εγκαταλείψει το ευρώ για να εμποδίσει την τελική
κατάρρευση της χώρας.
Το να ανακτήσουμε την χαμένη οικονομική
κυριαρχία, το να γίνει πραγματικότητα η λαική κυριαρχία απαιτεί να
απαλλαγούμε από τους βρόχους που μας πνίγουν , να αντιμετωπίσουμε τη
σκληρή πραγματικότητα και να προσφέρουμε τα μέσα για την δυνατότητα
χάραξης ενός προγράμματος επιβίωσης που , με όλες τις δυσκολίες του,
μπορεί επίσης να αντιπροσωπεύσει μια μεγάλη ευκαιρία για να
δημιουργήσουμε μια κοινωνία κυρίαρχη, ευημερούσα, δίκαιη ,αλληλέγγυα ,
δημοκρατική, περιβαλλοντικά υπεύθυνη και ελεύθερη.
Πηγή:
