του Λευτέρη Παπαθανάση, πηγή Αυθόρμητες μεταβολές
Το βράδυ της Τρίτης 14μάη 2013 αγαπούσα όλο τον κόσμο. Το βράδυ της
Τετάρτης15 μάη 2013 ήμουν ήδη 80 χρονών. Αυτό δεν ενδιαφέρει κανένα
φυσικά, όπως μπορεί να μην ενδιαφέρουν κανένα και οι παρακάτω σκέψεις.
Για πολλούς λόγους όμως, θα ήταν ανέντιμο να μην τις καταγράψω. Θα
προσπαθήσω να τηρήσω μια κάποια χρονολογική σειρά.
- Η κυβέρνηση κατέθεσε τα μέτρα αιφνιδιαστικά την Πέμπτη πριν τις εαρινές διακοπές ενώ μέχρι και μια μέρα πριν διαβεβαίωνε τους πάντες ότι δεν θα το κάνει. Όλα τα υπόλοιπα που γράφονται, ότι οι εκπαιδευτικοί το ξέραμε από πριν, αλλά περιμέναμε τις εξετάσεις για να αντιδράσουμε, είναι απλά κακόβουλα και σκόπιμα ψέματα.
- Από την Παρασκευή το πρωί κιόλας, ο κόσμος των εκπαιδευτικών μπήκε σε αναβρασμό. Στη δική μου ΕΛΜΕ, μετά από μαζική αυθόρμητη παράσταση διαμαρτυρίας στην Περιφερειακή Διεύθυνση, στείλαμε αίτημα στην ΟΛΜΕ να κηρύξει απεργία διάρκειας και μέσα στις εξετάσεις. Το ότι η ΟΛΜΕ εισηγήθηκε απεργία «σε αντίθεση με τις διαθέσεις των εκπαιδευτικών» είναι επίσης ένα μεγάλο ψέμα.
- Η κυβέρνηση είχε στη διάθεσή της τις δύο βδομάδες διακοπών, όπου με κλειστά τα σχολεία μπορούσε να λέει ό,τι θέλει. Αυτό, σε συνδυασμό με τα μασημένα (λόγω κομματικών εξαρτήσεων) λόγια των συνδικαλιστών του προεδρείου της ΟΛΜΕ στα ΜΜΕ, έδωσε πολύτιμο χρόνο για πραγματικό όργιο προπαγάνδας.
- Παρά το γεγονός αυτό, οι διακοπές δεν ήταν ολοκληρωτικά νεκρός χρόνος για το κίνημα. Στη δική μου ΕΛΜΕ η απεργιακή επιτροπή συγκροτήθηκε μέσα στις διακοπές, συνεδρίασε μαζικότατα δύο φορές, και οργάνωσε μοιράσματα υλικού στην πόλη.
- Η Αριστερά αποσύρεται από το παιχνίδι. Το ΚΚ με κεντρικό του στέλεχος εκφράζει τη λογική του νοικοκύρη, «αν γίνει απεργία στις εξετάσεις θίγονται τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας» και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ βάζει τον εκπρόσωπό του να μας πει να «προσέξουμε τις κινήσεις μας για να μην έχουμε την κοινωνία απέναντί μας». Μετά απ’αυτό είναι δεδομένο ότι η απεργία αν προχωρήσει, θα το κάνει χωρίς πολιτική κάλυψη.
- Στο μεταξύ, η κυβέρνηση αποφασίζει την επιστράτευση. Ο Σαμαράς δίνει εξετάσεις στα αφεντικά και προσπαθεί να πείσει ότι κυβερνά με σιδερένιο χέρι. Με αυτή την κίνηση υψηλού ρίσκου, ελπίζει ότι θα σπείρει κλίμα ματαιότητας στον κλάδο, ελπίζει ότι οι συνελεύσεις της Τρίτης ή δεν θα γίνουν καν ή ότι και να γίνουν θα είναι άμαζες με αποφάσεις κατά της απεργίας.
- Τη Δευτέρα, πρώτη μέρα στο σχολείο, μαθαίνουμε ότι η ΑΔΕΔΥ μας πουλάει και δεν βγάζει απεργία για την Παρασκευή (πρώτη μέρα των εξετάσεων), αλλά για την Τρίτη! Παρά την αγανάκτηση των συναδέλφων για το πρώτο αυτό άδειασμα, η απεργία αυτή δεν έπρεπε να καεί (προσωπικά και προπαγάνδισα την απεργία, και απήργησα).
- Το απόγευμα της Δευτέρας γίνονται σε όλη την Ελλάδα μαζικότατα συλλαλητήρια συμπαράστασης και κατά της επιστράτευσης. Η κυβέρνηση χάνει το πλεονέκτημα και το επιχείρημα «η κοινωνία δεν θα υποστηρίξει τους εκπαιδευτικούς» αρχίζει να καταρρέει.
- Ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ συναντιέται με το ΔΣ της ΟΛΜΕ («στα πλαίσια της συνάντησης της ΟΛΜΕ με όλα τα κόμματα» διευκρινίζει, για να μην τον κακολογήσουν ότι μας στηρίζει προνομιακά). Στο τέλος της συνάντησης δηλώνει ότι η κυβέρνηση πρέπει να πάρει πίσω τα μέτρα, να γίνουν οι εξετάσεις και μετά να κάνει διάλογο. Κουβέντα για την απεργία. Επιβεβαιώνεται οριστικά ότι πάμε για μια μεγάλη πολιτική μάχη (τι πιο μεγάλο από το κουρέλιασμα της Δημοκρατίας?) χωρίς πολιτικό φορέα. Η χαρά του αναρχικού…
- Στα σχολεία επικρατεί πνεύμα αγώνα και αισιοδοξίας, τα πρώτα μηνύματα από τις συνελεύσεις των ΕΛΜΕ μιλάνε για απίστευτη μαζικότητα και συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της απεργίας. Κάποιοι αρχίζουν να ανησυχούν.
- Η εικόνα επιβεβαιώνεται την Τρίτη με 20,000 εκπαιδευτικούς να συμμετέχουν στις συνελεύσεις όπου επικυρώνεται η εισήγηση για απεργία. Οι περισσότεροι συνάδελφοι έχουν ήδη πάρει τα χαρτιά της επιστράτευσης στο χέρι και ψηφίζουν υπέρ της απεργίας. Η κυβέρνηση τρώει τα μούτρα της. Το τελευταίο της χαρτί καίγεται. Κάποιοι στοργικοί πατέρες θα γράψουν αργότερα ότι οι συνάδελφοι δεν ήξεραν τι ψήφιζαν. Ανοησίες. Οι συνάδελφοι ψήφισαν υπέρ της προκήρυξης της απεργίας, σε πείσμα της κυβέρνησης. Οι συνάδελφοι ζητούσαν από την ΟΛΜΕ να βγει την Τετάρτη το βράδυ και να ανακοινώσει απεργία και μέτρα στήριξής της. Και γι’αυτό κάποιοι τα κάνανε πάνω τους. Και δεν ήταν μόνο η κυβέρνηση…
- Πάρα πολλές συνελεύσεις μετατρέπονται σε αυθόρμητα, μαζικά συλλαλητήρια. Επικρατεί κλίμα νίκης.
- Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δεν θα μπορούσε να είναι σε χειρότερη θέση. Δεν τόλμησε να σηκώσει καν το βάρος μιας ευθείας στήριξης της απεργίας και ξέρει ότι ο «μεσαίος χώρος» στον οποίο αποβλέπει πια εκλογικά θα του χρεώσει οποιαδήποτε φασαρία το πρωί της Παρασκευής. Στάση πολιτικής δειλίας, που θα αποβεί αυτοκαταστροφική. Η αποφασιστική τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ στο πλευρό της απεργίας και κατά της επιστράτευσης, το αίτημα για άμεση παραίτηση της κυβέρνησης και η πολιτική/πρακτική κάλυψη των απεργών απέναντι σε όποιες διώξεις, θα ήταν ένα σαφές μήνυμα προς την κοινωνία. Ακόμη κι ο «μεσαίος χώρος» λατρεύει τα σαφή μηνύματα. Ειδικά όταν έρχονται από κείνον που έχει τα κότσια να μιλάει σαν κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού και όχι σαν βρεγμένη γάτα.
- Η Άκρα Αριστερά μένει πια ο μόνος πολιτικός χώρος που καλύπτει πολιτικά την απεργία. Κι εδώ φαίνονται οι μεγάλες αδυναμίες της. Ενώ οι άνθρωποί της έδωσαν τα πάντα για την απεργία και το άπλωμά της στην κοινωνία, αυτό έγινε με λειψό τρόπο. Μια τέτοιας έκτασης πολιτική μάχη δεν θα μπορούσε να διεξαχθεί με όρους κινήματος συμπαράστασης. Οι εκπαιδευτικοί έπρεπε να γίνουν η αιχμή σε ένα καθολικό κίνημα ανατροπής. Για να γίνει αυτό, τα ιδιαίτερα εκπαιδευτικά αιτήματα έπρεπε να συμπυκνωθούν στο «υπεράσπιση της Δημόσιας Δωρεάν Παιδείας» και να περάσουν σε δεύτερο πλάνο. Η όποια συμπόρευση έπρεπε να προχωρήσει με κεντρικό σύνθημα «Κάτω Επιστράτευση! Κάτω η Κυβέρνηση!» και να πλαισιωθεί με τα συνθήματα για τον κατώτατο μισθό, ενάντια στις απολύσεις και την ανεργία, ενάντια στα χαράτσια κλπ. Αυτό δεν έγινε και ούτε επιχειρήθηκε από κείνους που το έβλεπαν, στο όνομα της μέγιστης ενότητας λίγες στιγμές πριν τη μάχη.
- Την Τετάρτη το πρωί ξεκινά η συνεδρίαση των εκπροσώπων των ΓΣ στην ΟΛΜΕ. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι εκπρόσωποι είναι εξουσιοδοτημένοι να ψηφίσουν μόνο υπέρ της απεργίας. [Μου έρχεται το πρώτο μήνυμα ότι κάτι ετοιμάζεται, αλλά δεν μπορώ να το πιστέψω] Δεύτερο λάθος της Άκρας Αριστεράς το ότι δεν προχώρησε στα απαραίτητα ξεκαθαρίσματα στο μέχρι πού φτάνει η ενότητα του απεργιακού μπλοκ, στα πλαίσια της τακτικής «ας βγει η απεργία και η κίνηση της βάσης θα της δώσει το σωστό περιεχόμενο». Εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι η ίδια η συνέλευση των εκπροσώπων έπρεπε εξαρχής να αντιμετωπιστεί σαν μάχη, με τη διασφάλιση ότι οι εκπρόσωποι θα είναι αγωνιστές/ριες του απεργιακού μπλοκ.
- Τρίτο λάθος της Άκρας Αριστεράς η πολιτική στο όνομα εμμονών. Η Παρασκευή είχε ήδη ανακηρυχθεί στη «μεγάλη μέρα του αγώνα» και κάθε παλαβομάρα έπαιρνε το χειροκρότημά της. Κάποιοι έφτασαν να φαντασιώνονται συγκρούσεις έξω από τα εξεταστικά «όπως το ‘98», ξεχνώντας ότι το ’98 ο αντικειμενικός στόχος του κινήματος ήταν η πρακτική ματαίωση του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ. Για μεγάλο μέρος της Αριστεράς, η απεργία είχε ήδη μετατραπεί σε θέαμα με πολλούς θεατές της κερκίδας να ζητούν από τους αυτουργούς τα πιο απίθανα πράγματα. Αυτό μπλόκαρε σε μεγάλο βαθμό τις κινήσεις της Άκρας Αριστεράς: οποιαδήποτε πρόταση «δεξιότερη» της σύγκρουσης, θα έφτανε για να καταδικάσει το φορέα της. Ευτυχώς είμαι απαλλαγμένος από το άγχος του αν διάφοροι χομπίστες ή μικροηγέτες με χαρακτηρίσουν «δεξιό» (ή οτιδήποτε), κι έτσι μπορώ να λέω αυτό που σκέφτομαι.
- Κι εδώ ερχόμαστε στο μεγάλο ζήτημα: Υπήρχαν οι όροι ώστε το κίνημα να σπάσει την επιστράτευση? Δεν θέλει και πολλή σκέψη και ας μην το κουράζουμε. Τα ενδεχόμενα κινούνται από την περίπτωση να απεργούσαν 86,000 εκπαιδευτικοί μέχρι την περίπτωση να μην απεργούσε ούτε ένας. Σημειώνω για την ιστορία ότι η άποψη που λέει ότι οι εκπαιδευτικοί δεν θα απεργούσαν δείχνει πολύ μικρή σχέση με το χώρο και την πραγματικότητα: 10,000 συνάδελφοί μας αναπληρωτές απολύονται άμεσα (χωρίς ελπίδα επαναπρόσληψης το Σεπτέμβρη) και αρκετές χιλιάδες από τους μόνιμους θα δουν την πόρτα το επόμενο διάστημα. Όποιος όμως εκπροσωπεί και μιλά μόνο με τα «ρετιρέ», δεν μπορεί να το δει αυτό. Όποιος σήμερα λέει «σας προστάτεψα από την απόλυση λόγω απεργίας», απλά αποκρύπτει ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα πολλοί από μας θα έρθουν αντιμέτωποι με την απόλυση σαν «υπεράριθμοι», σαν «επίορκοι», σαν «ανεπαρκείς».
- Ακριβώς για να μην το κουράζουμε θα περιοριστώ να εξετάσω το χειρότερο σενάριο, το να μην απεργούσε ούτε ένας. Με προκηρυγμένη την απεργία, θα πηγαίναμε την Παρασκευή με απεργία της ΔΟΕ, στάσεις εργασίας και απεργίες από πολλά σωματεία, συλλαλητήρια. Οι επιτηρητές θα πήγαιναν στα σχολεία ως επιστρατευμένοι απεργοί (ίσως και με κάποιους ακτιβισμούς. Πολλές ιδέες είχαν πέσει στο τραπέζι), όπως έχει συμβεί με όλους τους κλάδους που επιστρατεύτηκαν. Θα ήταν αυτό (το χειρότερο σενάριο είναι αυτό, στο ξαναλέω) ήττα? Για κούνα λίγο το κεφάλι σου. Θα ήταν η πρώτη φορά που κυβέρνηση, για να πραγματοποιήσει τις Πανελλαδικές, τον πιο αξιόπιστο και «ιερό» θεσμό της νεοελληνικής κοινωνίας, θα έπρεπε να έχει 86,000 εκπαιδευτικούς επιστρατευμένους και ΜΑΤ έξω απ’τα σχολεία. Από την Παρασκευή το μεσημέρι και μετά, θα είχαμε μπροστά μας έναν τσαλακωμένο αντίπαλο. Τα πολιτικά γεγονότα που θα ακολουθούσαν κανείς δεν μπορεί να τα υποθέσει, όμως εκτιμώ ότι θα ήταν μόνο υπέρ μας.
- Η απεργία έπρεπε να προκηρυχθεί, και την Πέμπτη το βράδυ οι κατά τόπους συνελεύσεις έπρεπε να δώσουν στην ΟΛΜΕ το κλίμα (ένα skype θα αρκούσε, δεν είναι τίποτα). Την Πέμπτη το βράδυ έπρεπε να αποφασιστεί αν πάμε για υλοποίηση της απεργίας με καλή συμμετοχή ή αν πάμε για την τακτική «επιστρατευμένων απεργών» που περιέγραψα παραπάνω. Η συζήτηση που έγινε στην ΟΛΜΕ για το αν υπήρχαν οι όροι να προκηρυχθεί η απεργία ήταν εκτός τόπου και χρόνου.
- Την Τετάρτη λοιπόν, σύμφωνα με το σκεπτικό που ανέπτυξα παραπάνω, ήταν σαφές ότι όποιο σενάριο και να έβγαινε την Παρασκευή με την απεργία ανοιχτή, η κυβέρνηση έχανε (είτε θα έπεφτε άμεσα λόγω σπασίματος της επιστράτευσης, είτε θα ήταν σοβαρά τσαλακωμένη). Σε κάθε περίπτωση οι εκπαιδευτικοί θα είχαμε καταφέρει από κάτι μέχρι τα πάντα.
- Μπορεί παραπάνω να έγραψα ότι κανείς δεν μπορεί να υποθέσει τις εξελίξεις μετά απ’αυτό, όμως σύμφωνα με το σκεπτικό μου θα ήταν κατακλυσμικές. Το ήθελαν όλοι αυτό? Απ’ότι φάνηκε, όχι. Για τις δυνάμεις της αστικής μοιρολατρίας μέσα στο εργατικό κίνημα, το ΚΚΕ και το ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, η απρόβλεπτη αυτή απεργία ήταν ένας μεγάλος μπελάς από την αρχή, που μάλιστα μεγάλωνε όσο περνούσαν οι στιγμές. Αν την Τετάρτη το βράδυ βγαίναμε με απεργία, ο πολιτικός χρόνος μέχρι την Παρασκευή το πρωί θα ήταν απίστευτης διάρκειας. Αυτό ο μοιρολάτρης, εκείνος που δεν έχει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις που απελευθερώνει η κίνηση των μαζών, μπορεί μόνο να το φοβάται. Επίσης, είναι βέβαιο ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ γνωρίζει πολύ καλά ότι ο τρόπος που θα πέσει η τρικομματική κυβέρνηση Σαμαρά είναι που θα καθορίσει τις απαιτήσεις του κινήματος από μια επόμενη κυβέρνηση «ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ and friends» και γι’αυτό έχει διατάξει την κινηματική απόσυρση του κομματος (πράγμα που στη συνέχεια εκλογικεύεται στο «αφού βλέπεις ότι δεν κινείται τίποτα, τι να κάνουμε?»). Έτσι, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ παρέμεινε εγκλωβισμένος στη λογική του «ώριμου φρούτου» και η (όποια) απεργία χάλαγε τη σούπα.
- Έτσι, η ηγεσία των ΣυνΕΚ σε αντίθεση με μεγάλο μέρος της βάσης της παράταξης, συνέπραξε στην πραξικοπηματική ανατροπή της απόφασης των ΓΣ των ΕΛΜΕ και ανέστειλε την απεργία. Το αν η κριτική μας απευθύνεται αποκλειστικά σ’αυτούς έχει να κάνει με δύο λόγους: α) ότι από τους απεργοσπαστικούς μηχανισμούς της ΔΑΚΕ και της ΠΑΣΚ δεν θα μας έκανε και μεγάλη έκπληξη, και β) γιατί χωρίς τη σύμπραξη των ΣυνΕΚ, το πραξικόπημα δεν θα είχε καμία τύχη. Η απεργία δεν θα μπορούσε να ανασταλεί «αναίμακτα» από τις κυβερνητικές δυνάμεις μόνο. Επειδή υπάρχουν φωνές μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ που λένε ότι κατά βάθος η απόφαση των ΣυνΕΚ να συμπράξουν στο πραξικόπημα ήταν σωστή, η θέση μου είναι ξεκάθαρη: Ακόμη κι αν αυτοί οι άνθρωποι (πρώην πια σύντροφοι, οριστικά για πολύ κόσμο) ήθελαν να διορθώσουν τις αποφάσεις των «άτακτων μικρών και άμαθων» ΕΛΜΕ σαν σοφοί πατέρες, δεν είχαν κανένα δικαίωμα να το κάνουν στη συγκεκριμένη συνέλευση. Αν ήθελαν, ας επικύρωναν την απεργία και μετά ας κατέβαζαν νέα εισήγηση προς τις ΓΣ, που έτσι κι αλλιώς θα γινόταν την Πέμπτη (είπαμε, υπάρχουν και τα τηλέφωνα!). Ο τρόπος που ανατράπηκε η απόφαση των ΓΣ είναι πραξικόπημα και προδοσία. Οποιονδήποτε άλλον χαρακτηρισμό, προσωπικά τον θεωρώ ως εκ του πονηρού και νομίζω καταλαβαινόμαστε.
- Ένα άλλο «λεπτό» σημείο. Αυτή η υψηλότατου πολιτικού ρίσκου κίνηση των εκπροσώπων των ΣυνΕΚ δεν έγινε κατά λάθος. Μου είναι αδύνατο να πιστέψω ότι στην πιο κρίσιμη στιγμή της πιο κρίσιμης μάχης της περιόδου, οι άνθρωποι αυτοί ενήργησαν χωρίς τη συγκατάθεση (ή την προτροπή) της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Όλα αυτά που γράφουν κάποιοι απολογητές περί «ανεξαρτησίας κόμματος-κινημάτων» δεν πείθουν κανέναν. Δυστυχώς, βλέπω ότι όσο περνούν οι μέρες, τόσο πληθαίνουν οι φωνές μέσα στο χώρο αυτό που, ξεπερνώντας την αρχική οργή, όλο και περισσότερο αποδέχονται τη λογική «κατά βάθος αυτό έπρεπε να γίνει».
- Η Άκρα Αριστερά προσπάθησε να στηρίξει την απεργία. Η άποψή μας ήταν ότι η απεργία έπρεπε να προκηρυχθεί. Το επόμενο λάθος της Άκρας Αριστεράς είναι ότι εδώ βάδισε χειροτεχνικά, χωρίς σχέδιο. Έτσι φτάσαμε και στην πρόταση της συντρόφισσας Αγγελικής, για την οποία έγινε πολύς λόγος και γράφτηκαν διάφορες ανοησίες. Η άποψή μου είναι ότι εν μέσω επιστράτευσης, το να υπάρξει δημόσια δήλωση 500 (ή όποιου ικανού αριθμού) συνδικαλιστών, που θα δεσμεύονται ότι θα επιχειρήσουν να σπάσουν την επιστράτευση, είναι ένα αποδεκτό μέτρο στήριξης της απεργίας. Μπορεί να ήταν η σούπερ πρόταση, μπορεί να ήταν χαζή πρόταση, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι η Άκρα Αριστερά τοποθετήθηκε υπέρ της απεργίας ενώ οι εκπρόσωποι των ΣυνΕΚ κατά, και μάλιστα παραβιάζοντας οποιαδήποτε δημοκρατική λειτουργία. Επειδή κυκλοφορεί σαν ξόρκι ανακούφισης το «όλοι φταίνε», πρέπει να λέγεται και να ξαναλέγεται ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ «ανεπάρκειας» και «ξεπουλήματος». Κάποιοι ξεπούλησαν, κάποιοι δεν μπόρεσαν να το αποτρέψουν, αυτό δεν μας κάνει όλους φταίχτες!
- Δυστυχώς, το αποτέλεσμα αυτής της (απαράδεκτης για αριστερούς) τακτικής φάνηκε την Πέμπτη στα σχολεία αλλά και στις συνελεύσεις που ακολούθησαν: οργή, ταπείνωση, αποστράτευση και ακόμη χειρότερα επιθέσεις ενάντια στο συνδικαλισμό γενικά, στα κόμματα και τις παρατάξεις γενικά, στην αξία του αγώνα γενικά. Η χαρά του χουντικού ευγενική χορηγία της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ…
